Bristol Blenheims Mk.IV – Kefalonia island

Aviation-Arcaeology-logo

 

Στις 13 Δεκεμβρίου 1941 ένας σχηματισμός έξι (6) βρετανικών αεροσκαφών Bristol Blenheim Mk.IV της Νο.107 Μοίρας της Βρετανικής Αεροπορίας με προσωρινή βάση στη Λούκα της Μάλτας η οποία επιχειρούσε στην περιοχή το 1941, διεξήγαγε επιδρομή κατά εχθρικής νηοπομπής που στάθμευε στο λιμένα Αργοστολίου. Επικεφαλής της επιδρομής ήταν ο Ανθυποσμηναγός Μπρούμ, μετέπειτα Πτέραρχος Σερ Άιβορ Μπρούμ (Sir Ivor Broom) ο οποίος επέστρεψε στο Αργοστόλι στις 17 Οκτωβρίου 1987 και παρέδωσε μια ανακοίνωση που συνοψίζει τα γεγονότα εκείνης της ημέρας και την τύχη των πληρωμάτων, μαζί με ένα αντίγραφο της αρχικής αναφοράς. Επίσης προσέφερε το έμβλημα της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας στο λαογραφικό μουσείο Αργοστολίου σε ένδειξη διαρκούς φιλίας.

 

blencheim-Greece

Νοέμβριος 1941. Η εκστρατεία του Άξονα στη βόρεια Αφρική βρίσκεται σε εξέλιξη. Η στρατιά του Erwin Rommel, το περίφημο «Deutsches Afrikakorps» που μάχεται εναντίον των Βρετανών, έχει ανάγκη από συνεχή ανεφοδιασμό χιλιάδων τόνων καυσίμων, πυρομαχικών και όπλων που φθάνουν μέσω Ιταλίας. Ενισχύσεις σε άνδρες είναι επίσης καλοδεχούμενες για την αναπλήρωση των απωλειών. Ο συμμαχικός στόλος όμως κυριαρχεί στη Μεσόγειο, βρετανικά υποβρύχια εκδράμουν από τη Μάλτα και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου σε επιθετικές περιπολίες που καλύπτουν όλη την έκταση μέχρι την βάση στο Γιβραλτάρ, ενώ αεροσκάφη εφορμούν στις εχθρικές νηοπομπές που αναχωρούν από λιμάνια της Ιταλίας με προορισμό τη Λιβύη και κινούνται μέσα από την Αδριατική. Το υποτιθέμενα πανίσχυρο ιταλικό Ναυτικό δεν είναι ικανό να περιορίσει τις κινήσεις των Βρετανών στη θάλασσα, ενώ η ιταλική αεροπορία είναι εντελώς ανίσχυρη να αντιδράσει.

Οι ιταλογερμανικές νηοπομπές πλήττονται σφοδρά με τις απώλειες τους να σκαρφαλώνουν σε δυσθεώρητα ύψη, κοντά στο 75% του συνολικού όγκου τους. Ιταλοί και Γερμανοί επιλέγουν να αλλάξουν τις οδούς ανεφοδιασμού που περνούν από την Αδριατική θάλασσα σε περισσότερο ασφαλείς διαδρομές μέσα από το Ιόνιο, πλέοντας στις δυτικές ελληνικές ακτές. Τα δρομολόγια αυτά βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από τη Μάλτα, κύρια βάση της βρετανικής αεροπορίας στη κεντρική Μεσόγειο και στο δρόμο των νηοπομπών, κάνοντας τις επιθέσεις των βρετανικών αεροσκαφών λιγότερο πιθανές και πιο περιορισμένες σε διάρκεια. Επίσης, η κατεχόμενη από ιταλικές και γερμανικές δυνάμεις Ελλάδα προσφέρει στα πλοία καλύτερη κάλυψη όταν αυτά περνούν σε μικρότερη απόσταση από τις ακτές της με πολλούς τρόπους: Στα νησιά του Ιονίου υπάρχουν εγκατεστημένες παράκτιες πυροβολαρχίες αντιαεροπορικών όπλων έτσι, σε περίπτωση κακοκαιρίας ή επιδρομών από τα βρετανικά αεροσκάφη, μια νηοπομπή μπορεί να βρει καταφύγιο σε ένα από τα φυσικά λιμάνια των νησιών και να εισέλθει ταυτόχρονα στην «αντιαεροπορική ομπρέλα» που παρέχουν οι δυνάμεις κατοχής. Επιπλέον, τα νησιά διαθέτουν ναυτικούς σταθμούς που αποτελούν ορμητήρια σκαφών ανθυποβρυχιακού πολέμου και τα εκτεταμένα ναρκοπέδια που έχει φροντίσει να εγκαταστήσει το ιταλικό βασιλικό ναυτικό (Regia Marina) στους θαλάσσιους διαδρόμους και περάσματα, αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο για τα συμμαχικά υποβρύχια. Οι σύμμαχοι, στηριζόμενοι στην μεγάλη εμβέλεια των δικινητήριων βομβαρδιστικών «Blenheim» που εξορμούν από τη Μάλτα, απαντούν: επεκτείνουν τις γραμμές περιπολίας τους στο Ιόνιο και μέχρι την είσοδο του Πατραϊκού κόλπου.

Bristol-Blenheim-bomber

13 Δεκεμβρίου 1941. Η ιταλική νηοπομπή ναυλοχεί στο λιμένα Αργοστολίου προστατευμένη από τις αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες στις κορυφές των κοντινών λόφων, έως ότου οι υπηρεσίες πληροφοριών αποφανθούν για τις περιπολίες των συμμαχικών πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων. Αποτελείται από τα φορτηγά ατμόπλοια S.S. Capo Orso (πρώην S.S. Munsomo, 3.149 κόρων) και S.S. Iseo (2.366 κόρων) και τη συνοδεία τους, τα αντιτορπιλικά Strale και Turbine (κατά άλλες πληροφορίες τα Vivaldi, Da Noli, Maloncello, Da Recco, Zeno). Προορισμός της είναι η Βεγγάζη, κύριος λιμένας ανεφοδιασμού του Ρόμελ στην είσοδο του κόλπου της Σύρτης, στη Βόρεια Αφρική.

Πιθανώς έπειτα από πληροφορίες από την υπηρεσία ULTRA, με βάση στη Μάλτα και μεγάλη ακτίνα δράσης, έξι Blenheim Mk.IV με επικεφαλής τον μετέπειτα Πτέραρχο Sir Ivor Broom απογειώνονται και έπειτα από μακρά πτήση φτάνουν στο νησί της Κεφαλονιάς. Προσεγγίζουν το στόχο τους ακολουθώντας μια διαδρομή επάνω από την ενδοχώρα ώστε να αιφνιδιάσουν τα αντιαεροπορικά, και όχι από τη θάλασσα απ’ όπου θα γίνονταν αντιληπτά από μεγαλύτερη απόσταση. Εκτελώντας επικίνδυνη πτήση χαμηλού ύψους στο φως της ημέρας, εφορμούν περνώντας κοντά από τους ιστούς των πλοίων και απελευθερώνουν το φορτίο βομβών τους. Έπειτα εκτελούν μια απότομη στροφή δεξιά και άνοδο επάνω από τους λόφους προς τα δυτικά του λιμένα. Οι αντιαεροπορικές συστοιχίες από τα υψώματα και τα αντιτορπιλικά καθώς και ένα μαχητικό Macchi (πιθανότατα C.202 Folgore) που βρίσκεται στην περιοχή, βάλλουν προς τα βομβαρδιστικά. Το ένα αεροσκάφος προσκρούει στην επιφάνεια και το πλήρωμα αιχμαλωτίζεται, ενώ το άλλο ανατινάσσεται εν πτήση επάνω από τους ιστούς ενός πλοίου και το πλήρωμα σκοτώνεται. Στη διάρκεια μερικών λεπτών τα δύο αεροσκάφη διεκδικεί ο βυθός.

Ακολουθεί μετάφραση της ανακοίνωσης του Sir Ivor Broom, κατά την επίσκεψή του στο Αργοστόλι στις 17-10-1987:

 

« Στις 13 Δεκεμβρίου 1941 έξι αεροσκάφη τύπου «Blenheim» από την υπ’ αριθμ. 107 Μοίρα, της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας σταθμευμένη στη Μάλτα διεξήγαγαν τη μόνη επιδρομή χαμηλού ύψους στο φως της ημέρας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά εχθρικής νηοπομπής εντός του λιμένα Αργοστολίου. Ένα πλοίο βυθίστηκε και ένα υπέστη σοβαρές βλάβες. Δύο αεροσκάφη συνετρίβησαν μέσα στο λιμένα. Ένα αεροσκάφος πέταξε υπερβολικά χαμηλά και προσέκρουσε στο νερό και το πλήρωμα αιχμαλωτίστηκε. Ένα αεροσκάφος ανατινάχθηκε εν πτήση επάνω από τους ιστούς ενός πλοίου και το πλήρωμα σκοτώθηκε. Τα ονόματά τους ήταν Σμηνίας Ρ. Γ. Γκρέισυ (Βασιλική Πολεμική Αεροπορία – Πιλότος), Σμηνίας Α. Π. Μακλήν (Βασιλική Καναδική Πολεμική Αεροπορία – Παρατηρητής) και Σμηνίας Τζ. Σ. Κάλντεργουντ (Βασιλική Καναδική Πολεμική Αεροπορία – Χειριστής ασυρμάτου/Πυροβολητής αέρος). Αυτοί ετάφησαν στο κοιμητήριο Αργοστολίου και οι σωροί τους μεταφέρθηκαν στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Αθηνών μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τώρα βρίσκονται θαμμένοι στους τάφους με αριθμούς 8. 4. και 2. στο τμήμα 21, σειρά Β. στην Αθήνα. 

Της επιδρομής ηγήθηκε ο Ανθυποσμηναγός Μπρούμ (μετέπειτα Πτέραρχος Σερ Άιβορ Μπρούμ) ο οποίος επέστρεψε στο Αργοστόλι στις 17 Οκτωβρίου 1987 και προσέφερε το έμβλημα της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας στο μουσείο Αργοστολίου σε ένδειξη διαρκούς φιλίας. Η επίσημη καταγραφή της Μοίρας για τις 13 Δεκεμβρίου 1941 κρατείται στο Βρετανικό Γραφείο Δημόσιου Αρχείου στο Λονδίνο και ένα αντίγραφο, βασισμένο στον απολογισμό των τεσσάρων πληρωμάτων που επέστρεψαν ασφαλώς στη Μάλτα εκτίθεται κατωτέρω.» 

Air-Marshall-Sir-Ivor-Broom

Ακολουθεί μετάφραση της επίσημης καταγραφής της Μοίρας για την επιδρομή της 13-12-1941:

 

« Έξι «Blenheim» με πιλότους τους Ανθυποσμηναγός Μπρούμ, Ανθ/γός Γουίλιαμσον, Σμηνίας Νοσεντα, Σμην. Κρόσλυ, Σμην. Λι και Σμην. 
Γκρέισυ, απεστάλησαν να προσβάλλουν νηοπομπή στο Αργοστόλι. Η νηοπομπή αποτελείτο από εμπορικά πλοία 4 έως 8 χιλιάδων τόννων. 
Το αεροσκάφος του Ανθ/γού Μπρούμ έπληξε την νηοπομπή με δυο βόμβες από τις οποίες η μία αστόχησε κατά 25 πόδια ενώ η δεύτερη πιθανός έπληξε το εμπορικό πλοίο. 
Τα πληρώματα των αντιτορπιλικών εθεάθησαν να τρέχουν για να επανδρώσουν τα πυροβόλα ενώ δεχόντουσαν πυρά από τους Ανθ/γός Μπρούμ και Σμην. Κρόσλυ. 
Ta Blenheims δέχτηκαν επίθεση από αεροσκάφος τύπου «Macchi» το οποίο και καταρριφθεί από τον Σμην. Κρόσλυ. 
Τα αεροσκάφη των Σμην. Λι και Σμην. Γκρέισυ απέτυχαν να επιστρέψουν. »

(Οι αναφορές της RAF και του Ivor Broom φυλάσσονται στο αρχείο του Κοργιαλένειου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Αργοστολίου.)

Aviation-Archaology-greece-Argostoli-

 

Κωδικοποίηση διαθέσιμων αναφορών για την περίοδο 11–13 Δεκεμβρίου 1941

Συνοπτικά έλαβαν μέρος στην επιδρομή της 13-12-1941, τα αεροσκάφη από την Νο.107 Μοίρα (No.107 SquadronRAF):

1. Αεροσκάφος με κυβερνήτη τον P/O. Ivor Broom.

2. Αεροσκάφος με κυβερνήτη τον P/O. Williamson.

3. Αεροσκάφος με κυβερνήτη τον Sgt. Noseda.

4. Αεροσκάφος με κυβερνήτη τον Sgt. Crossley.

5. Αεροσκάφος υπ. αριθ. Z7800 με πλήρωμα τους Sgt. A.J. Lee, Sgt. R. Haggett, Sgt. Ambrose John Comeau, το οποίο καταρρίφθηκε.

6. Αεροσκάφος με πλήρωμα τους Sgt R. G. Gracie, Sgt A. P. McLean, Sgt J. S. Calderwood, το οποίο καταρρίφθηκε.

 

Για την ίδια χρονική περίοδο και πιθανότατα με στόχο τη συγκεκριμένη νηοπομπή στο λιμένα Αργοστολίου, υπάρχουν αναφορές στον κατάλογο απωλειών Bristol Blenheim στην Ελλάδα 1940-1941 επιμέλειας Μανώλη Μπαρδάνη, για συμμετοχή της Νο.18 Μοίρας:

Στις 11 Δεκεμβρίου, με απώλεια του Z7802/Q αεροσκάφους με κυβερνήτη τον F/Lt Everest George Edmunds.

Στις 12 Δεκεμβρίου, με απώλεια του Z7613 αεροσκάφους με κυβερνήτη τον W/Cdr Eustace Sweeting Barnes).

Στις 13 Δεκεμβρίου, με απώλεια του Z7858/M αεροσκάφους με κυβερνήτη τον Sgt. Frank Jury), το οποίο κατέπεσε στη Μάλτα.

 

Ένα από τα δύο αεροσκάφη που καταρρίφθηκαν αναφέρεται στον κατάλογο απωλειών Bristol Blenheim στην Ελλάδα 1940-1941 επιμέλειας Μανώλη Μπαρδάνη:

« 13/12/41 Blenheim Mk.IV (Z7800) ? Sqn. T/o Luqa, Malta.

One of six Blenheims sent to attack shipping in Argostoli Harbour, Kefelonia, Greece. Located in the harbour were the M/V’s the Iseo, Capo and Orso, and five “Navigatori” class, destroyers, the Vivaldi, Da Noli, Maloncello, Da Recco and the Zeno. Failed to return. Shot down by either AA of fire from the harbour, or ships guns or when attacked by a single Macci fighter that was on patrol at the time.

Crew: Sgt. A.J. Lee (P) 925684 RAFVR POW, Sgt. R. Haggett (N) 925435 RAFVR POW, Sgt. Ambrose John Comeau (W/Ag) R.65203 RCAF POW. »

Επίσης στον ίδιο κατάλογο δίνονται αναφορές για συμμετοχή της Νο.18 Μοίρας:

«11/12/41 Blenheim Mk.IV (Z7802/Q) 18 Sqn.

Received a direct hit in the port side wing, from shore batteries, although seemed to still be in control. Was last seen heading out to sea, but not gaining any height, were upon was set upon by two CR.42s. (Eye witness account taken from a Greek gentlemen and an ex Member

of 18 Sqn). According to RAF Air Historical Branch shot down over Argostoli Harbour 12th December 1941.

Crew: F/Lt Everest George Edmunds (P) D.F.C 403312 RNZAF, Sgt. Sigurd Edger Hedin (N) D.F.M 1001649 RAFVR, Sgt. Martin John Mills (W/Ag) 924027 RAFVR. Bodies were recovered from the sea and first buried Argostoli, now at Athens War Cemetery.

12/12/41 Blenheim Mk.IV (Z7613) 18 Sqn.

Lost through flak in a raid on Argostoli.

Crew: W/Cdr Eustace Sweeting Barnes DFC RAFVR KIA, Sgt William B. Allan 755584 KIA, 3rd crew member unknown.

13/12/41 Blenheim Mk.IV (Z7858/M) 18 Sqn.

Lost through flak in a raid on Argostoli. On the 13th of December 1941, five Bristol Blenheim light bomber aircraft, belonging to No.18 Squadron based in Luqa, took off for a raid on enemy shipping in Argostoli Harbour. A short distance into the flight, Blenheim ‘M’ (s/n Z7858) was attacked by an Italian Macchi C.202 and sustained damage to its port engine. The propeller was shot off and the pilot, Sgt Frank Jury, turned his aircraft back to Malta. An attempt to land was quickly abandoned and ditching the aircraft was the only option left. After jettisoning its bomb payload the pilot ditched his craft nearby a Maltese fishing boat off Dellimara. The pilot, his navigator (Tom Black) and air-gunner Sgt Dennis Mortimer, survived with minor injuries.

Crew: Sgt. Frank Jury (P), Sgt. Tom Black (N), Sgt. Dennis Mortimer (W/Ag)

The wreck found lying at a depth of 42 meters, some 800 meters due east of Xrobb l-Ghagin, Dellimara (Marsaxlokk). SSE of Malta. Is referred in this list to avoid confusion with other aircraft wrecks may possibly found in the future near Argostoli area.

Οι πληροφορίες, η επεξεργασία τους και η μετάφραση των αρχείων, προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε ο Τηλέμαχος Μπεριάτος, 2011-2014.

No.107 Squadron RAF

Η Νο.107 Μοίρα από τον Αύγουστο 1938 είχε εξοπλιστεί με αεροσκάφη Bristol Blenheim Mk.I και μεταξύ Μαίου 1939 και Ιαν. 1942 με Mk.IV.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του Β’ Π.Π. τα αεροσκάφη της έφεραν τα πλευρικά διακριτικά (Squadron code letters) «OM».

Από τις 20 Αυγ. 1941 έως την 1 Ιαν. 1942 κλιμάκιο της μοίρας επιχειρούσε από τη Μάλτα.  www.raf.mod.uk/history/107squadron.cfm

Bristol Blenheim

Βρετανικό, δικινητήριο ελαφρύ βομβαρδιστικό. Το πρώτο, πολιτικό μοντέλο Bristol (Type 135) σχεδιάστηκε από τον Frank Barnwell το 1933 και πέταξε πρώτη φορά τον Απρίλιο 1935. Σύντομα κίνησε το ενδιαφέρον του Βρετανικού Υπουργείου Αεροπορίας λόγω της υψηλότερης από κάθε άλλο καταδιωκτικό της RAF ταχύτητας των 307 mph (μ.α.ώ). Στις αρχές του 1936 πέταξε το πρώτο στρατιωτικό μοντέλο Blenheim Mk.I (Type 142) διαμορφωμένο ως ελαφρύ βομβαρδιστικό. Παράχθηκε και ως βαρύ καταδιωκτικό το οποίο με την έναρξη του πολέμου αποδείχθηκε ότι ήταν πολύ αργό σε σχέση με τα πιο σύγχρονα αεροσκάφη, και χρησιμοποιήθηκε σε ρόλο νυχτερινών μαχητικών στον οποίο διέπρεψε.

Το Mk.IV (Type 149) εμφανίστηκε το 1939 και ήταν από τα ταχύτερα βομβαρδιστικά μέχρι στιγμής, αλλά το κύριο πλεονέκτημα του ήταν η μεγάλη ακτίνα δράσης. Το Blenheim αποτέλεσε το πρότυπο για τη δημιουργία του Beaufort, που με τη σειρά του οδήγησε στην ανάπτυξη του Beaufighter το οποίο εμφανίστηκε από το 1941. (http://en.wikipedia.org/wiki/Bristol_Blenheim)

 

 

 

Vickers Wellington, Σίφνος

Aviation-Arcaeology-logo

Στις 6 Νοεμβρίου 1943 βραδυνές ώρες, αεροσκάφος Vickers Wellington απογειώθηκε από την Βεγγάζη της Λιβύης με αποστολή τον εντοπισμό, την ναρκοθέτηση και βομβαρδισμό εχθρικών στόχων στο λιμάνι της Νάξου.

AAG-Greece-wreck

Πιθανώς η πρόσκρουση σε νάρκη και η βύθιση του γερμανικού ατμόπλοιου ALMA,στην είσοδο του λιμανιού της Νάξου στις 23/11/1943, 
να οφείλεται στις νάρκες που είχαν ποντιστεί από το Wellington Mk13.

Ατμόπλοιο Αlma

 

Το αεροσκάφος Wellington Mk.XIII, s/n MP705 με πιλότο τον Robert Watson ADAMS και πλήρωμα τους F/O Arthur John SPENCER (Pilot 2) 133746 RAFVR (+16-4-1945 Runnymede Mem.), Sgt. Travers Kilfera FALKINER (Air bomber) AUS400701 RAAF, F/Sgt. D. BROOME 1030902 RAF, Sgt. J. B. FARRELL 1268415, Sgt. W. TROWBRIDGE 1163901, εντόπισε τα γερμανικά πλοία αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Νάξου.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Ναξιάκη Πρόοδος (11/11/1943), στο λιμάνι της Νάξου βρίσκονταν αγκυροβολημένα 24 γερμανικά πλοία. Μετά τη ρίψη 16 βόμβων, μία από τις δύο μηχανές του αεροπλάνου χτυπήθηκε από γερμανικό αντιαεροπορικό. Το αεροσκάφος μετά από ανεμοπορία και με την βοήθεια της μίας μηχανής προσθαλασσώθηκε σε κοντινή απόσταση από τα παράλια της Σίφνου. Όλα τα μέλη του πληρώματος διασώθηκαν. Η ταυτοποίηση του αεροσκάφους πραγματοποιήθηκε το 2014.

Ακολουθούν αποσπάσματα με μαρτυρίες του πιλότου Robert Watson Adams, για τις συνθήκες που επικρατούσαν στο νησί της Σίφνου, καθώς και το πώς κατάφεραν να επιζήσουν .

 

EX-PILOT AIDED FOREIGNERS WHO HID SOLDIERS

March 1, 2003

Robert (Bob) Watson Adams, past president of a society set up to honour and assist individuals who risked their lives helping allied airmen evade capture during the Second World War, died in Toronto this month of cancer. He was 82.

Vickers-Wellington-MkXIII

  1.  Adams was a 22-year-old Canadian pilot on loan to Britain’s Royal Air Force when his plane was shot down after bombing a German ship in southern Greece.

Stout-hearted people on two small islands in the Aegean, risking torture or execution for their actions, sheltered the six-man crew for a month until they were rescued. After the war, Mr. Adams founded a chain of tool-rental stores in the Toronto area called “Adams Rent-All”, which he sold when he retired in 1989. In 1965, Mr. Adams joined the newly formed Canadian Branch of the Royal Air Forces Escaping Society (http://www.rafinfo.org.uk/rafescape/crafes.htm). The group vowed to assist the citizens who had helped allied airmen who fell into their midst escape or evade capture; thanks to their courage, almost 3,000 men had made it back to safety. “The object of the Canadian Branch of the Royal Air Forces Escaping Society is to remember, ” the group’s literature says, “and to aid our helpers who may still be suffering the results of imprisonment and torture at the hands of the enemy, and to maintain the very strong friendships that developed during those years.” (Ernest Bevin, Britain’s Foreign Secretary in 1945-51, told the first Chairman of the group’s British Chapter: “Your society does a damned sight more good in Europe than all my Ambassadors rolled together.”) John Dix, a fellow member of the escaping society’s Canadian branch, said that, “in most cases, we only knew our helpers a week or less — we were just passing through. But the nature of the relationship and the tension of the times were such that they became lifelong friends. We never forgot them, we had them over to Canada every year, and we kept in touch. We owed them a debt of honor.”

Flight Lieutenant Adams and his crew of four Britons and an Australian left their base in Benghazi, Libya, on the night of November 6, 1943, scouting for targets to bomb. They spotted a German ship anchored off Naxos, an island in the Cyclades group south of Athens. After dropping 16 bombs, one of the plane’s two engines was hit by German flak. “Luckily, it kept going for 10 minutes, which gave us time to make a getaway, Mr. Adams told his daughter, Patricia Adams. ” Then it conked out and we had to slowly descend.” He ditched his disabled Wellington bomber flawlessly into the sea. The crew escaped through hatches, and a dinghy with a parachute popped out of the aircraft before it sank within 30 seconds of hitting the water. The men paddled ashore to the island of Sifnos, half a kilometer away. “After complaining about our cigarettes being wet, we slept in the parachute under an olive tree, Mr. Adams recalled.” In the morning, we were discovered by a girl riding by on a donkey.She went to fetch her father, George Karavos, and he went and got someone who could understand English and who decided we weren’t German.” The initial suspicion was mutual. When Mr. Karavos took the men to his home and offered them water, they were afraid to drink it, until the farmer reassured them by taking a first sip. The six men were hidden first in a mountaintop monastery on Sifnos, and then in a cave used as a goat pen on the neighbouring island of Serifos. Their presence was kept from local children, in case they unwittingly tipped off the German patrol that visited the islands several times a week from the nearby occupied island of Milos. “During the war, 180 people on Sifnos died because they didn’t have enough to eat, Mr. Adams said, “but the locals made a big fuss over us, bringing food and cigarettes.” The men spent 10 days in the monastery, with a stream of hungry people climbing the steep path to bring them bread and cheese, oranges, figs, retsina wine and handfuls of precious, rationed cigarettes. Then the Sifnos Chief of Police, Demetrius Bakeas, who was determined the men should not be captured, arranged for them to go to Serifos, because “there are people there who can help you.” A fisherman took them under cover of darkness to Serifos. There, housed in the goat pen, they found five British commandos spying on German troop movements. Conditions were primitive in that cave for the next 20 days, but the spies had a wireless and were able to arrange the air crew’s rescue. A Royal Navy gunboat, disguised as a Greek fishing vessel, picked them up and, moving by night, took them to safety in Cyprus. All six men survived the war, and later learned they had succeeded in sinking that ship in Naxos Harbour.

550-squadron

  1. Adams kept in touch with his helpers after the war, with his letters translated for him by a Greek neighbour in Toronto.

“I remember being taken to Greek community functions, ” Patricia Adams recalled, “and every Christmas dad would send a parcel to the school on Sifnos, with paper and pencils, and little dime-store gifts for the children. Putting that package together every year was very emotional.” “Bob was a very great guy, with a great sense of humour,” said Roy Brown, Secretary of the Canadian Branch of the Royal Air Forces Escaping Society. Mr. Adams was Treasurer of the Society at his death, and served as President in 1995-96. “We have about 100 members now across the country, who are in their 80’s and beyond”, Mr. Brown said, “and most of our helpers are in the same or worse shape, so we’re not bringing them over as we did up until five or six years ago. But we still help out when we see a helper in need.”   Robert (Bob) Watson Adams was born on January 22, 1921, in Windsor, Ontario, where his father, Dr. Frederick Adams, was the Medical Officer of Health for more than 20 years. If he had returned to base that night after the raid on Naxos Harbour, he would have received the cable informing him of his father’s death back home. After graduating from Windsor’s Kennedy Collegiate in 1939, Mr. Adams worked in a bank before enlisting in June, 1941. A few weeks later his older brother, Coulson, was killed during training in England, shot down by a German night fighter that had sneaked across the English Channel. His other brother, John, was also a bomber pilot killed in action, shot down during a raid on Hannover, Germany, just a few months before the war in Europe ended. Robert Adams’s story was featured in a Canadian Broadcasting Corporation television documentary in 1966, when a telescope camera crew followed him and his wife, Joan, back to Sifnos, where they received a hero’s welcome. “Those Greeks had nothing to gain and everything to lose, ” Mr. Adams told the show’s Associate Producer, George Ronald. “They were starving, and yet they gave us everything. they were superb…. I don’t think they know just how kind and generous and how brave they were.”

  1.  Bakeas, who had moved to Athens after retiring from the Police Force, returned to Sifnos for the emotional reunion held 23 years after he helped save Mr. Adams’s life. Earlier, he had written to “my dear friend” in Canada: “It is not possible for me to forget the danger which connected us in those terrible war days. We shall be always waiting you.”

-flying-officer-adams-

In addition to his wife, Mr. Adams leaves his children John, Patricia and Mary, sons-in-law Lawrence Solomon and Steve Douglas, and granddaughters Essie and Catharine. Robert (Bob) Watson Adams, chain-store founder and past President of the Canadian Branch of the Royal Air Force Escaping Society, born in Windsor, Ontario, on January 22, 1921, died in Toronto on February 10, 2003.

EX-PILOT AIDED FOREIGNERS WHO HID SOLDIERS
by Kelly Haggart

Bristol Beaufighter JM317S

Aviation-Arcaeology-logo

 

 

Greek flagΤο αεροσκάφος τύπου Bristol Type 156 Beaufighter Mk.X με σειριακό αριθμό JM317/S συνετρίβη στις 30 Οκτωβρίου 1943 σε θαλάσσια περιοχή του βορειοδυτικού όρμου Αμπράμ της Νάξου. Το αεροσκάφος εντοπίστηκε και λεηλατήθηκε μετά τον πόλεμο και σήμερα έχουν απομείνει στο βυθό σκορπισμένα συντρίμμια σε σχετικά ρηχό βάθος 12 έως 16 μέτρων. Σε έρευνα πεδίου που πραγματοποιήθηκε από τον ιδιοκτήτη του Naxos Diving Center εκπαιδευτή Κο Μανώλη Μπαρδάνη το 2007 εντοπίστηκε η πυξίδα του πιλότου. Πρόκειται για πυξίδα Air Ministry Ref No 6A/726 τύπου P8.

 

enlish flagOn 30 October 1943 a RAF Bristol Type 156 Beaufighter Mk.X with s/n JM317/S crashed into the sea in Abram Bay, on the Cycladic island of Naxos.
The wreck was discovered and looted during the post war years and the remaining parts rest today scattered on the seabed at a shallow depth of 12-16 meters.
During a field survey conducted by Naxos Diving Center Owner and Dive Instructor Mr Manolis Bardanis in 2007 the Pilot’s Compass Air Ministry Type P8 with ref. No 6a/726 of diameter 13.6 cm, width 7.7 cm and weight 821 gr, in service and commonly used since 1937 and throughout the WWII onboard RAF and RAAF Spitfires, Hurricanes, Tiger Moths and Beaufighters, was recovered, restored and handed over to the Hellenic Air Force Museum in Dekelia-Tatoi, Greece, in February 2008, where it is continuously exhibited since.

 

GermanAm 30. Oktober 1943 ist der RAF Bristol Typ 156 Beaufighter Mk.X mit S/N JM317/S ins Meer in der Bucht von Abram, einem nordwestlichen Strand zwischen Apollonas und Eggares Dörfer, auf der Zykladischen Insel Naxos, abgestürzt.

Das Wrack ist in den Nachkriegsjahren endeckt und geplündert worden und die Flugzeugrestteile befinden sich heute in einer flachen Tiefe zwichen 12 und 16 Meter auf dem Meeresboden verstreut .

Während einer Feldsforschung von Naxos Diving Center Inhaber und Tauchinstruktor Herrn Manolis Bardanis im Jahre 2007 der Flugzeugkompass Air Ministry Typ P8 Ref. Nr 6a/726 mit Durchmesser 13,6 cm, Breite 7,7 cm und Gewicht 821 gr, seit 1937 im Dienst und im Laufe des 2. WK an Bord der meisten RAF und RAAF Spitfires, Hurricanes, Tiger Moths und Beaufighters regelmäßig ausgeführt worden ist, wurde wiedergefunden, renoviert und im Februar 2008 dem Griechichen Luftwaffe Museum in Dekelia-Tatoi, Griechenland übergeben, wo es seitdem ständig ausgestellt wird.

P8-compass

 

Η πυξίδα τύπου P8 χρησιμοποιήθηκε από το 1937 σε αεροσκάφη τύπου Spitfire, Hurricane, Tiger moth, Beaufighter. H πυξίδα έχει Διάμετρο 13.6 cm, ύψος 7.7 cm, βάρος 821 gr.

Τhe Pilot's Compass Type P8 with ref. No 6a/726 of diameter 13.6 cm, width 7.7 cm and weight 821 gr, in service and commonly used 
since 1937 and throughout the WWII onboard RAF and RAAF Spitfires, Hurricanes, Tiger Moths and Beaufighters.

 

Aviation Archaeology Greece Beau Compass2

 Η πυξίδα όπως εντοπίστηκε στον βυθό.

 

Φωτογραφίες της πυξίδας μετά από τις διαδικασίες καθαρισμού.

 Aviation Archaeology Greece Beau Compass1Aviation Archaeology Greece Beau Compass1 (2)

Aviation Archaeology Greece Beau Compass4

Η πυξίδα παρεδόθη στο Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας στο Τατόι τον Φεβρουάριο του 2008.

   Aviation-Archaeology-Greece-Beau-Compass1-(4)Aviation Archaeology Greece Beau Compass1 (3)

 

 

 

 

 

 

 

 

Φωτογραφίες από συντρίμμια του αεροσκάφους.

Aviation-Archaeology-Greece-Beau-Compass1-2

Aviation-Archaeology-Greece-Beau-Compass1-1

Απώλειες Supermarine Spitfire στην Ελλάδα 1942-1953

Aviation-Arcaeology-logo

 

 

Απώλειες Supermarine Spitfire στην Ελλάδα 1942-1953

Επιμέλεια: Μανώλης Μπαρδάνης
info@naxosdiving.com

Greek flagΟ κατάλογος αφορά σε αεροσκάφη τύπου Supermarine Spitfire που απωλέσθηκαν στην Ελληνική επικράτεια.
Η περισυλλογή των στοιχείων βασίστηκε στα ΑΒ serials και σε αρκετές πληροφορίες από το διαδίκτυο και την βιβλιογραφία που αναφέρεται πιο κάτω. Επίσης όπου ήταν δυνατόν οι πληροφορίες διασταυρώθηκαν με τις καταρρίψεις που φέρονται να έκαναν οι Γερμανοί πιλότοι, τα ονόματα των οποίων καθώς και οι μοίρες που ανήκαν, μαζί με κάποια ακόμη στοιχεία καταγράφηκαν στον κατάλογο.
Σε καμία περίπτωση δεν είναι πλήρης και κάθε νέα πληροφορία που θα προκύπτει θα προστίθεται σε αυτόν.
Οπωσδήποτε κάποια λάθη είναι αναπόφευκτα και ευελπιστούμε σε υποδείξεις και στοιχεία από τον αναγνώστη προκειμένου να εντοπιστούν και να διορθωθούν.

supermarine-spitfire

Τα στοιχεία από τα Air Britain serials και κάποια από το διαδίκτυο παραμένουν σε Αγγλική γλώσσα ενώ συμπληρωματικά στοιχεία για Ελληνικά πληρώματα αλλά και όπου κρίθηκε σκόπιμο, μπορεί να αποδίδονται και στα Ελληνικά.
Αρκετοί από τους κωδικούς κατασκευής αυτών των αεροσκαφών είναι εντελώς άγνωστοι, καθώς ήτε δεν ήταν διαθέσιμες πρωτογενείς πηγές, αρχεία και ORBs, ήτε γιατί είχαν καταστραφεί κατά τη διάρκεια ή το τέλος του εμφυλίου πολέμου.

Κατά την διάρκεια του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου, στις αρχές Ιουνίου 1948, οι Ελληνικές μοίρες που πετούσαν με Spitfire εκπαιδεύτηκαν από 2 Αμερικανούς αξιωματικούς και 4 ακόμη τεχνικούς τους και ανέλαβαν τον φρικτό ρόλο να χρησιμοποιήσουν βόμβες χημικού πολέμου, τύπου ΝΑΠΑΛΜ, για να εξοντώσουν όσους αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν απομείνει στο Γράμμο και το Βίτσι.
Στα μέσα του ίδιου μήνα, 2.267 κιλά Ναπάλμ από την Αμερική και 200 δοχεία ρίψης, Γερμανικής κατασκευής, μεταφέρθηκαν από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας στο αεροδρόμιο της Κοζάνης. Στις 20 του ίδιου μήνα 10 Spitfire χτύπησαν αρκετές ορεινές περιοχές και χωριά σπέρνοντας φρικτό θάνατο όχι μονάχα στους αντάρτες αλλά και σε χιλιάδες αμάχους πολίτες και παιδιά που απανθρακώθηκαν.
Σύμφωνα με λεπτομερή έκθεση του αρχηγού Αεροπορίας, πτέραρχου Εμμανουήλ Κελαϊδή (10.9.49), που δημοσιεύεται στα «Αρχεία» της ΔΙΣ (τ. 15ος, σ.122-71), μεταξύ 15 Ιουλίου και 27 Αυγούστου 1949, ρίχθηκαν συνολικά 341 βόμβες Ναπάλμ από αεροσκάφη Spitfire και Helldiver.

Τελευταία ενημέρωση: 06/11/2014

sp

enlish flagThe list refers to aircraft type Supermarine Spitfire which lost in the Greek territory and its limits. The collection of data was based on documents from several Missing Air Crew Reports (MACR), and Operational Record Books (ORB) of the RAF, SAAF and USAAF, as well as additional information from the internet and the literature mentioned below.
Where it was possible information cross checked with claims by German pilots, whose names and units belonging are recorded in the list.
Perhaps the list is not complete and any new information that arises will be added to it.
Certainly some mistakes are inevitable and hopefully instructions and data from the reader will help to identify and correct.

Last update: 06/11/2014

Supermarine Spitfire losses in Greece 1942-1953

 

Ψηφιακό Αρχείο – Digital Archive

Aviation-Arcaeology-logo

Αρχειακό υλικό – Archives – Archivmaterial

1. Οι ακόλουθες εκθέσεις δημιουργήθηκαν από το Αμερικάνικη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών – Military Intelligence Service, War Department και καλύπτουν τη Γερμανική πολεμική τακτική κατά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο. Τα αρχεία αυτά σε μορφή PDF δημιουργήθηκαν από το U.S. Army Military History Institute.

The following reports were produced by the Military Intelligence Division for the War Department during the Second World War. They cover German tactics and Doctrine employed during the war.  These files were scanned by the U.S. Army Military History Institute.


2. This is one of a number of Guides projected to describe the records of the German Army field commands. These records are being microfilmed in five groups: Records of Army Groups, Records of Annies, Records of Corps, Records of Divisions, and Occupation and other Records.


3. “Erkennen Geleitzug” – Οδηγίες για τους Γερμανούς πιλότους των επιθετικών αεροσκαφών, σχετιζόμενες με την αναγνώριση νηοπομπών.


4.  Διάταξη μάχης Γερμανικών αεροσκαφών στην Νότια Ελλάδα.


5.  Airborne Invasion of Crete, Unternehmen Merkur.

Ψηφιακό αρχείο με αναφορές, εκθέσεις και χαρτογραφικό υλικό που σχετίζεται με τη Μάχη της Κρήτης – Επιχείρηση Ερμής.


6. Aircraft ID

British & German MILITARY AEROPLANES

…. something like 60 different types of aeroplanes are in use in the Royal Air Force and the Fleet Air Arm a few basic types predominate. Hereafter will be found silhouettes and photographs of most of the leading types of aeroplane with … Read more

 Έκδοση/οδηγός για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με την αναγνώριση των αεροπλάνων της Luftwaffe και RAF. 


7. Luftwaffe Airfields 1935-45

Greece, Crete and the Dodecanese By Henry L. deZeng IV


8. US Air Combat Records WW II


9. Identification of Merchant Ships within a Convoy

Εγχειρίδιο αναγνώρισης εμπορικών πλοίων σε κομβόι.

10. RAF SQUADRONS 1939-1945 with Hellenic Interest

Σχέδια αεροσκαφών – Aircraft cutaway

Aviation-Arcaeology-logo

 

Λίστα αεροσκαφών Β’ Π.Π

 

 

 

                                      Luftwaffe                                   Ministero Dell’ Aeronautica                    USAAF                                        RAF

junkers ju 87         Savoia Marchetti _SM79      B-17G-Cutaway-drawingAirpseed Oxford

Beaufighter, Στενό Κέας – Μακρονήσου

Aviation-Arcaeology-logoΗ Μακρόνησος ή κατά τους αρχαίους χρόνους “Ελένη” είναι το δυτικότερο νησί των Κυκλάδων. Στο στενό Κέας – Μακρονήσου υπάρχουν κάποια από τα σημαντικότερα ναυάγια η ιστορία των οποίων ξεκινά από τον 2ο αιώνα π.Χ.

Αεροπορικό ναυάγιο είχε εντοπιστεί κατά τη διάρκεια καταδυτικής αποστολής το 2008 σε μικρή απόσταση από το λιμάνι της Κέας, και αφορούσε αεροσκάφος  τύπου Junkers 52 το οποίο κατέπεσε τον Σεπτέμβριο του 1943.

JU52

Σύμφωνα με τους πίνακες απωλειών τα αεροσκάφη τα οποία έχουν χαθεί στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή υπολογίζονται σε δώδεκα.

 

Σύμφωνα με το σκίτσο/χάρτη που παρουσιάζεται, το οποίο προέρχεται από αναφορά ομάδας Γερμανικών αντιαεροπορικών, αναφέρεται σε δυο ακόμα καταρρίψεις Βρετανικών αεροσκαφών τύπου Beaufighter στην ίδια περιοχή.

kea

Σύμφωνα με την αναφορά στις 06/09/1944, σχηματισμός από 12 beaufighter δέχτηκε πυρά ενώ πετούσε κατά μήκος του στενού Κέας – Μακρονήσου με αποτέλεσμα δυο εξ αυτών να καταρριφθούν στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή.

Ενημερώσεις AAG

Aviation-archaeology-in-Greece-3

 

 

[cryout-button-color url=”#” color=”#47AFFF”]Πρόσφατες δημοσιεύσεις -Recently Published[/cryout-button-color]

 

 

[cryout-button-color url=”#” color=”#47AFFF”]Τελευταίες ενημερώσεις – Latest Updates [/cryout-button-color]

 

Ιταλικό υδροπλάνο – Αργοστόλι, Κεφαλονιά

Aviation-Arcaeology-logo

 

enlish flagA deadly reconnaissance patrol
During a reconnaissance patrol in the Ionian Sea on 5 June 1941, a british “Maryland” reconnaissance aircraft (probably of Νο.69 Squadron RAF stationed at Luqa, Malta, operating in the area at the time), sighted attacked and destroyed an Italian seaplane, which
was taxiing on the water in Argostoli harbour, Kefalonia.

Italian seaplane, Argostoli 5-6-1941

 

 

Greek flagΣτις 5 Ιουνίου 1941 ένα βρετανικό αεροσκάφος τύπου “Maryland”, πιθανότατα της Νο.69 Μοίρας της Βρετανικής Αεροπορίας με βάση στη Λούκα της Μάλτας (No.69 Squadron RAF, Luqa, Malta), κατά τη διάρκεια αναγνωριστικής περιπολίας στο Ιόνιο, κατέστρεψε ένα ιταλικό υδροπλάνο της Ιταλικής Αεροπορίας (Regia Aeronautica) το οποίο βρισκόταν στο λιμένα του Αργοστολίου, στην Κεφαλλονιά.

Το συμβάν μνημονεύεται στην αναφορά “War Cabinet – Weekly Resume May 29th to June 5th 1941” στην ενότητα “Αir Situation, Malta.” (παράγραφος 53):

…“Our reconnaissance aircraft have constantly patrolled the coasts of Tunis and Tripoli and the Ionian Sea. During one of these flights a 
Maryland destroyed an Italian seaplane on the water at Argostoli (Cephalonia).”…

malta cent

καθώς και στην εφημερίδα “The Courier-Mail newspaper June 6th, 1941 (National Library of Australia), στο άρθρο υπό τον τίτλο: ITALIANS’ CONVOY BATTERED:

…“LONDON, June 5. …On a reconnaissance flight off the island of Cephalonia, a British aircraft attacked an Italian seaplane, which was
 taxiing on the water, and destroyed it.”…   

Κλικ για μεγέθυνση

 The-Courier-Mail-(RAF-5-6-1941)web

 

Το ιταλικό υδροπλάνο ήταν πιθανότατα ένα Cant Z.506B “Airone” από τις μοίρες ναυτικής αναγνώρισης της Regia Aeronautica που ενδεχομένως πήραν μέρος στην κατάληψη των Ιονίων Νήσων τον Απρίλιο του 1941 ή επιχειρούσαν από εκεί στην πρώτη περίοδο της ιταλο-γερμανικής κατοχής: (βλέπε πληροφορίες για το Cant Z.506B παρακάτω)
Στις 30 Απριλίου 1941, πέντε υδροπλάνα Cant Z.506B απογειώνονται από το Brindisi της Απουλίας (πιθανότατα ανήκουν στο 35ο σμήνος ναυτικού βομβαρδισμού). Προηγούνται τριών μεταφορικών αεροσκαφών Savoia-Marchetti SM.82 που απογειώνονται από το αεροδρόμιο Galatina με 60 αλεξιπτωτιστές του 2ου Τάγματος Αλεξιπτωτιστών. Ο σχηματισμός κατευθύνεται στην Κεφαλλονιά όπου διεξάγεται αεραπόβαση. Η επιχείρηση λήγει με τον αφοπλισμό της μικρής ελληνικής αστυνομικής δύναμης που αποτελεί τη μόνη φρουρά της νήσου. Πρόκειται για την πρώτη επιχείρηση των Ιταλών αλεξιπτωτιστών (185a Divisione Paracadutisti “Folgore”) και στέφεται από πλήρη επιτυχία!

H αναφορά που τεκμηριώνει τη ρίψη των Ιταλών αλεξιπτωτιστών ως πρώτη επιχείρησή τους στον πόλεμο.

13                Σελ. 14 του κειμένου της αναφοράς της US Military Intelligence Service με ημερ. 2-12-1942

Η φωτογραφία που παρατίθεται εικονίζει ένα από τα υδροπλάνα να προσεγγίζει την προβλήτα του λιμανιού στο Αργοστόλι την ίδια ημέρα της κατάληψης της Κεφαλονιάς (και ένα μόνο μήνα πριν την αναφορά της καταστροφής του υδροπλάνου από το βρετανικό Maryland).

Italian seaplane Cant-Z-506B (Cephalonia 30-4-1941)

Στις 5 Μαΐου 1941 η μεραρχία «Acqui» αναλαμβάνει τη διοίκηση όλων των Ιονίων και η Ιταλική αεροπορία εγκαθιστά στην Κεφαλονιά και στη Ζάκυνθο σταθμούς αναγνώρισης – έγκαιρης προειδοποίησης, και στην Κέρκυρα ένα αεροδρόμιο περιορισμένης δυναμικότητας κυρίως ως σταθμό ανεφοδιασμού.

Οι πληροφορίες και τα αρχεία που τεκμηριώνουν την αναφορά προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε ο Τηλέμαχος Μπεριάτος, 2010-2014.

 

Cant Z.506B “Airone”

Ιταλικό τρικινητήριο υδροπλάνο που αρχικά επιχειρούσε ως αναγνωριστικό και τορπιλοπλάνο. Η στρατιωτική αυτή έκδοση αναπτύχθηκε το 1939 (παράχθηκαν μόλις 324) από το πολιτικό επιβατηγό μοντέλο Cant Z.506Α του 1936.

CRDA_Cant Z.506B

Όταν η Ιταλία εισήλθε στον πόλεμο στις 10 Ιουνίου 1940, 97 αεροσκάφη ήταν επιχειρησιακά, κατανεμημένα σε δύο σμήνη ναυτικού βομβαρδισμού (Stormi da Bombardamento Marittimo, αναλυτικά: 31°Stormo B.M. “autonomo” στο αεροδρόμιο Cagliari-Elmas στη Σαρδηνία με 22 αεροσκάφη και 35° Stormo B.M. στο Brindisi της Απουλίας με 25 αεροσκάφη), καθώς και σε μερικές μοίρες ναυτικής αναγνώρισης (Squadriglia da Ricognizione Marittima).

Το “Airone” χρησιμοποιήθηκε ευρέως μεταξύ 1940-1941 στη Γαλλία και την Ελλάδα και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατάληψη των νησιών, συμπεριλαμβανομένων των Ιονίων (Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος).

Η τρωτότητα του ενάντια στα συμμαχικά μαχητικά το περιόρισε στη συνέχεια του πολέμου σε αποστολές θαλάσσιας επιτήρησης και διάσωσης (στην αρχή του πολέμου ένας σχηματισμός με δύο αεροσκάφη στάθμευε στη Λέρο και μεταφέρθηκε αργότερα στη Ρόδο). Μετά την ιταλική συνθηκολόγηση, το αεροσκάφος χρησιμοποιήθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις και στα ελληνικά νησιά. (Πηγή: http://en.wikipedia.org/wiki/CANT_Z.506)

 

Bristol Beaufighter

Aviation-Arcaeology-logo

Κείμενο: Μανώλης Μπαρδάνης   www.naxosdiving.com

Φωτογραφίες ναυαγίου: Παύλος Μπέσης

  • Ο ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΟΥ BEAUFIGHTER ΣΤΗ ΝΑΞΟ

Οι πρώτες πληροφορίες που είχαμε προέρχονταν από ηλικιωμένους κατοίκους, που γνώριζαν ότι κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου δυο συμμαχικά αεροσκάφη έπειτα από χτύπημα που δέχτηκαν με αντιαεροπορικά πυρά, αναγκάστηκαν να προσθαλασσωθούν στην περιοχή της Νάξου. Για το ένα από αυτά οι μεγαλύτερες πιθανότητες ήταν να έχει προσθαλασσωθεί στην ευρύτερη περιοχή του ακρωτηρίου Κούρουπας, στη Δυτική ακτή της Νάξου.

Aircraft Wreck Greece  BristolBeaufighter

Ένας σφουγγαράς μας είπε ότι ήξερε πως υπάρχει ένα αεροσκάφος στο βυθό του ακρωτηρίου Κούρουπας, περιγραφή που ταίριαζε με τις προηγούμενες πληροφορίες που είχαμε. Έτσι στις 21 Φεβρουαρίου 2006 ξεκινήσαμε τις έρευνες στο νοτιοανατολικό τμήμα του ακρωτηρίου, σε βάθη μεταξύ -32 και -40 μέτρων. Σε αυτό το σημείο του νησιού, συνήθως επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες που δεν μας έδιναν τη δυνατότητα να καταδυθούμε όσο συχνά θέλαμε.

Έπειτα από 14 καταδύσεις στην περιοχή και αρκετές ώρες έρευνας με τη βοήθεια βαθύμετρου GPS, καλύψαμε μια έκταση περίπου 10.000 τετραγωνικών μέτρων ώσπου εντέλει στις 3 Ιούνη 2007 το εντοπίσαμε περίπου μισό μίλι ανοιχτά από το ακρωτήριο Κούρουπας.

Το αεροσκάφος τύπου Beaufighter, βρέθηκε σε τέτοια θέση που φάνταζε λες κι ο πιλότος του, όχι απλά το προσθαλάσσωσε, αλλά το «προσγείωσε» στο επίπεδο αμμώδες υπόστρωμα του βυθού, 34 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

AAG-Beau

  • Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ BEAUFIGHTER

Το αεροσκάφος βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Η κατεύθυνση του είναι προς τις 40 μοίρες Βόρειο-βορειοανατολικά. Η μύτη της ατράκτου έχει αποκοπεί και βρίσκεται πεσμένη στο βυθό μπροστά και αριστερά από το κουβούκλιο του κυβερνήτη. Το ραντάρ, καθώς και η έλικα του κινητήρα της δεξιάς πτέρυγας λείπουν, πιθανόν να αποκολλήθηκαν, χτυπημένα από τα Γερμανικά αντιαεροπορικά πυρά.

Δεν υπάρχουν ανθρώπινοι σκελετοί στο εσωτερικό του αεροσκάφους, ούτε στρατιωτικές μεταλλικές ταυτότητες. Η καλύπτρα επάνω από το χειριστήριο του κυβερνήτη είναι ανοιχτή, ενώ η αντίστοιχη, στη θέση του πλοηγού, λείπει, όπως και οι δύο πυξίδες του αεροσκάφους. Το πολυβόλο του πλοηγού παραμένει στο σημείο που έπεσε, μπροστά από το κάθισμα του, ενώ αρκετές σφαίρες είναι σκορπισμένες τριγύρω.

Η έλικα του κινητήρα της αριστερής πτέρυγας είναι στρεβλωμένη, γεγονός που οδηγεί στην υπόθεση ότι ο κινητήρας βρίσκονταν σε λειτουργία όταν το Beaufighter προσθαλασσώθηκε.

Aviation-archaeology-in-Greece

Σε κατεύθυνση 310 μοίρες και σε μικρή απόσταση, βρέθηκαν αποσπασμένα, μερικά ακόμα τμήματα της ατράκτου. Πλευρικά στην άτρακτο υπάρχουν αρκετές τρύπες από πυρά, σημάδια ανεξίτηλα της μάχης που δόθηκε. Κάποιες έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 10 εκατοστά. Αποκολλημένα επίσης βρίσκονται και κάποια τμήματα της ατράκτου πίσω από τη θέση του πλοηγού. Το ουραίο πτερύγιο είναι σε καλή κατάσταση ενώ το πηδάλιο έχει κι αυτό αποκολληθεί.

Δεν έχει απομείνει ούτε ίχνος από το χρωματισμό του αεροσκάφους.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ BEAUFIGHTER

Οι παρακάτω πληροφορίες συλλέχθηκαν από πολλές διαφορετικές πηγές.

1. Γνωρίζουμε ότι στις 20 Οκτωβρίου 1943, μια περίπολος, από το LRDG (Long range desert group) που αποτελούνταν από επτά άνδρες, υπό τη διοίκηση του υπολοχαγού Aitken, έφτασε με μηχανοκίνητο καΐκι και αποβιβάστηκε στη Νάξο.

2. Λίγες ημέρες αργότερα η περίπολος παρατήρησε μερικά μεμονωμένα εχθρικά πλοία στην περιοχή του λιμανιού της Νάξου. Ανέφερε τις κινήσεις αυτές και…

3. Στις 30 Οκτωβρίου 1943 τέσσερα αεροσκάφη, απογειώθηκαν από την Κύπρο. Ήταν δυο βομβαρδιστικά Β-25 Mitchell του αμερικανικού σμήνους USAAF και δυο Beaufighter του 47ου σμήνους της RAF. Επιτέθηκαν και κατάφεραν να βυθίσουν δυο από τα εχθρικά πλοία, με το κόστος όμως της κατάρριψης του ενός Mitchell και του ενός Beaufighter.

4. To Beaufighter TF – Mk x με αριθμό JM-225* προσθαλασσώθηκε μισό μίλι ανοιχτά από το ακρωτήριο Κούρουπας στην Δυτική ακτή της Νάξου.

5. Το πλήρωμα του αεροσκάφους, Νέο – Ζηλανδικής εθνικότητας, πιστεύουμε ότι αποτελούσαν ο κυβερνήτης, σμηναγός W. E. Hayter από το 47ο σμήνος της RAF ενώ πλοηγός / πολυβολητής ήταν ο ανθυπασπιστής T. J. Harper του 603ου σμήνους της RAF. Οι δυο πιλότοι διέφυγαν το θάνατο εγκαταλείποντας έγκαιρα το αεροσκάφος που σύμφωνα με μαρτυρίες βετεράνων, χρειάζονται μόλις 30 δευτερόλεπτα για να αρχίσει να βυθίζεται.

6. Στην διάσωση τους πρωτοστάτησαν Ναξιώτες, που με κάλυψη, τους μετέφεραν στην Χώρα της Νάξου. Εκεί οι γιατροί αφού περιποιήθηκαν τα τραύματά τους, τους έντυσαν με τοπικές ενδυμασίες για να περνούν απαρατήρητοι.

7. Σύντομα ήρθαν σε επαφή με την περίπολο LRDG και κατάφεραν να τους φυγαδεύσουν κάτω από τις μύτες 650 στρατιωτών της Γερμανικής φρουράς.

8. Οι πιλότοι και οι επτά άνδρες της περιπόλου LRDG έφτασαν ασφαλείς στο νησί της Λέρου στις 6 Νοεμβρίου 1943 και κατόπιν μεταφέρθηκαν στην βάση τους στην Κύπρο.

Aviation-archaeology-in-Greece

 

  • ΤΟ ΑΕΡΟΣΚΑΦΟΣ

Το πρώτο διθέσιο Beaufighter πραγματοποίησε την πρώτη πτήση του στις 17 Ιουλίου 1939. Το όνομά του προήλθε από τις λέξεις Beaufort και Fighter.

Κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου χρησιμοποιήθηκε σαν αναγνωριστικό, μαχητικό, νυχτερινό μαχητικό, καταδιωκτικό, βομβαρδιστικό, ανθυποβρυχιακό, τορπιλοβόλο, μεγάλων αποστάσεων. Ήταν ίσως το καλύτερο μαχητικό – βομβαρδιστικό αεροσκάφος της εποχής του. Οι Γερμανοί το ονόμασαν «Ψιθυριστό θάνατο» για την εξαιρετική ικανότητα του σε ελιγμούς χαμηλής πτήσης καθώς και για την οπλική του δυνατότητα.

Όπως λέγεται, τα αεροσκάφη αυτού του τύπου ευθύνονται για τη βύθιση του 60% των πετρελαιοφόρων δεξαμενόπλοιων των εχθρικών δυνάμεων, αφήνοντας τους με τόσο λίγα καύσιμα που εντέλει και κυρίως γι’ αυτό το λόγο, έχασαν τον πόλεμο.

Τεχνικά χαρακτηριστικά:

Κατασκευαστής: Bristol Aeroplane co.

Τύπος: Bristol Beaufighter TF Mk x

Αριθμός αεροσκαφών που κατασκευάστηκαν: 2205

Κινητήρες: 2 Bristol Hercules XV11, 1770 ίππων έκαστος. (1319.52kW)

Μήκος: 12,70μ.

Ύψος: 4,83μ.

Άνοιγμα πτερύγων: 17,63μ.

Βάρος χωρίς φορτίο: 7076 κιλά

Μέγιστο επιχειρησιακό βάρος: 11521 κιλά

Μέγιστη ταχύτητα: 512 χλμ. / ώρα στα 3048μ.

Αρχική ταχύτητα ανόδου: 488μ. / λεπτό

Ακτίνα δράσης: 2366 χλμ. έως 2913 χλμ. μέγιστη.

Οπλισμός: 4 χωνευτά πολυβόλα βαρέως τύπου Hispano 20 χιλ. στην μύτη της ατράκτου,

4 εξωτερικά πολυβόλα 303 των 7,7 χιλ. στη δεξιά πτέρυγα,

2 εξωτερικά πολυβόλα 303 των 7,7 χιλ. στην αριστερή,

4 ρουκέτες RP-3, 41 κιλών ανά πτέρυγα ή 1 βόμβα 113 κιλών ανά πτέρυγα,

1 μυδραλιοβόλο Vickers GO ή 303 Browning στη θέση του πλοηγού,

1 x 18 Τορπίλη 457χιλ.

 

Οι πληροφορίες προέρχονται από το site του: Naxos Diving