Κείμενο: Μανώλης Μπαρδάνης www.naxosdiving.com
Φωτογραφίες ναυαγίου: Παύλος Μπέσης
- Ο ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΟΥ BEAUFIGHTER ΣΤΗ ΝΑΞΟ
Οι πρώτες πληροφορίες που είχαμε προέρχονταν από ηλικιωμένους κατοίκους, που γνώριζαν ότι κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου δυο συμμαχικά αεροσκάφη έπειτα από χτύπημα που δέχτηκαν με αντιαεροπορικά πυρά, αναγκάστηκαν να προσθαλασσωθούν στην περιοχή της Νάξου. Για το ένα από αυτά οι μεγαλύτερες πιθανότητες ήταν να έχει προσθαλασσωθεί στην ευρύτερη περιοχή του ακρωτηρίου Κούρουπας, στη Δυτική ακτή της Νάξου.
Ένας σφουγγαράς μας είπε ότι ήξερε πως υπάρχει ένα αεροσκάφος στο βυθό του ακρωτηρίου Κούρουπας, περιγραφή που ταίριαζε με τις προηγούμενες πληροφορίες που είχαμε. Έτσι στις 21 Φεβρουαρίου 2006 ξεκινήσαμε τις έρευνες στο νοτιοανατολικό τμήμα του ακρωτηρίου, σε βάθη μεταξύ -32 και -40 μέτρων. Σε αυτό το σημείο του νησιού, συνήθως επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες που δεν μας έδιναν τη δυνατότητα να καταδυθούμε όσο συχνά θέλαμε.
Έπειτα από 14 καταδύσεις στην περιοχή και αρκετές ώρες έρευνας με τη βοήθεια βαθύμετρου GPS, καλύψαμε μια έκταση περίπου 10.000 τετραγωνικών μέτρων ώσπου εντέλει στις 3 Ιούνη 2007 το εντοπίσαμε περίπου μισό μίλι ανοιχτά από το ακρωτήριο Κούρουπας.
Το αεροσκάφος τύπου Beaufighter, βρέθηκε σε τέτοια θέση που φάνταζε λες κι ο πιλότος του, όχι απλά το προσθαλάσσωσε, αλλά το «προσγείωσε» στο επίπεδο αμμώδες υπόστρωμα του βυθού, 34 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
- Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ BEAUFIGHTER
Το αεροσκάφος βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Η κατεύθυνση του είναι προς τις 40 μοίρες Βόρειο-βορειοανατολικά. Η μύτη της ατράκτου έχει αποκοπεί και βρίσκεται πεσμένη στο βυθό μπροστά και αριστερά από το κουβούκλιο του κυβερνήτη. Το ραντάρ, καθώς και η έλικα του κινητήρα της δεξιάς πτέρυγας λείπουν, πιθανόν να αποκολλήθηκαν, χτυπημένα από τα Γερμανικά αντιαεροπορικά πυρά.
Δεν υπάρχουν ανθρώπινοι σκελετοί στο εσωτερικό του αεροσκάφους, ούτε στρατιωτικές μεταλλικές ταυτότητες. Η καλύπτρα επάνω από το χειριστήριο του κυβερνήτη είναι ανοιχτή, ενώ η αντίστοιχη, στη θέση του πλοηγού, λείπει, όπως και οι δύο πυξίδες του αεροσκάφους. Το πολυβόλο του πλοηγού παραμένει στο σημείο που έπεσε, μπροστά από το κάθισμα του, ενώ αρκετές σφαίρες είναι σκορπισμένες τριγύρω.
Η έλικα του κινητήρα της αριστερής πτέρυγας είναι στρεβλωμένη, γεγονός που οδηγεί στην υπόθεση ότι ο κινητήρας βρίσκονταν σε λειτουργία όταν το Beaufighter προσθαλασσώθηκε.
Σε κατεύθυνση 310 μοίρες και σε μικρή απόσταση, βρέθηκαν αποσπασμένα, μερικά ακόμα τμήματα της ατράκτου. Πλευρικά στην άτρακτο υπάρχουν αρκετές τρύπες από πυρά, σημάδια ανεξίτηλα της μάχης που δόθηκε. Κάποιες έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 10 εκατοστά. Αποκολλημένα επίσης βρίσκονται και κάποια τμήματα της ατράκτου πίσω από τη θέση του πλοηγού. Το ουραίο πτερύγιο είναι σε καλή κατάσταση ενώ το πηδάλιο έχει κι αυτό αποκολληθεί.
Δεν έχει απομείνει ούτε ίχνος από το χρωματισμό του αεροσκάφους.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ BEAUFIGHTER
Οι παρακάτω πληροφορίες συλλέχθηκαν από πολλές διαφορετικές πηγές.
1. Γνωρίζουμε ότι στις 20 Οκτωβρίου 1943, μια περίπολος, από το LRDG (Long range desert group) που αποτελούνταν από επτά άνδρες, υπό τη διοίκηση του υπολοχαγού Aitken, έφτασε με μηχανοκίνητο καΐκι και αποβιβάστηκε στη Νάξο.
2. Λίγες ημέρες αργότερα η περίπολος παρατήρησε μερικά μεμονωμένα εχθρικά πλοία στην περιοχή του λιμανιού της Νάξου. Ανέφερε τις κινήσεις αυτές και…
3. Στις 30 Οκτωβρίου 1943 τέσσερα αεροσκάφη, απογειώθηκαν από την Κύπρο. Ήταν δυο βομβαρδιστικά Β-25 Mitchell του αμερικανικού σμήνους USAAF και δυο Beaufighter του 47ου σμήνους της RAF. Επιτέθηκαν και κατάφεραν να βυθίσουν δυο από τα εχθρικά πλοία, με το κόστος όμως της κατάρριψης του ενός Mitchell και του ενός Beaufighter.
4. To Beaufighter TF – Mk x με αριθμό JM-225* προσθαλασσώθηκε μισό μίλι ανοιχτά από το ακρωτήριο Κούρουπας στην Δυτική ακτή της Νάξου.
5. Το πλήρωμα του αεροσκάφους, Νέο – Ζηλανδικής εθνικότητας, πιστεύουμε ότι αποτελούσαν ο κυβερνήτης, σμηναγός W. E. Hayter από το 47ο σμήνος της RAF ενώ πλοηγός / πολυβολητής ήταν ο ανθυπασπιστής T. J. Harper του 603ου σμήνους της RAF. Οι δυο πιλότοι διέφυγαν το θάνατο εγκαταλείποντας έγκαιρα το αεροσκάφος που σύμφωνα με μαρτυρίες βετεράνων, χρειάζονται μόλις 30 δευτερόλεπτα για να αρχίσει να βυθίζεται.
6. Στην διάσωση τους πρωτοστάτησαν Ναξιώτες, που με κάλυψη, τους μετέφεραν στην Χώρα της Νάξου. Εκεί οι γιατροί αφού περιποιήθηκαν τα τραύματά τους, τους έντυσαν με τοπικές ενδυμασίες για να περνούν απαρατήρητοι.
7. Σύντομα ήρθαν σε επαφή με την περίπολο LRDG και κατάφεραν να τους φυγαδεύσουν κάτω από τις μύτες 650 στρατιωτών της Γερμανικής φρουράς.
8. Οι πιλότοι και οι επτά άνδρες της περιπόλου LRDG έφτασαν ασφαλείς στο νησί της Λέρου στις 6 Νοεμβρίου 1943 και κατόπιν μεταφέρθηκαν στην βάση τους στην Κύπρο.
Το πρώτο διθέσιο Beaufighter πραγματοποίησε την πρώτη πτήση του στις 17 Ιουλίου 1939. Το όνομά του προήλθε από τις λέξεις Beaufort και Fighter.
Κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου χρησιμοποιήθηκε σαν αναγνωριστικό, μαχητικό, νυχτερινό μαχητικό, καταδιωκτικό, βομβαρδιστικό, ανθυποβρυχιακό, τορπιλοβόλο, μεγάλων αποστάσεων. Ήταν ίσως το καλύτερο μαχητικό – βομβαρδιστικό αεροσκάφος της εποχής του. Οι Γερμανοί το ονόμασαν «Ψιθυριστό θάνατο» για την εξαιρετική ικανότητα του σε ελιγμούς χαμηλής πτήσης καθώς και για την οπλική του δυνατότητα.
Όπως λέγεται, τα αεροσκάφη αυτού του τύπου ευθύνονται για τη βύθιση του 60% των πετρελαιοφόρων δεξαμενόπλοιων των εχθρικών δυνάμεων, αφήνοντας τους με τόσο λίγα καύσιμα που εντέλει και κυρίως γι’ αυτό το λόγο, έχασαν τον πόλεμο.
Τεχνικά χαρακτηριστικά:
Κατασκευαστής: Bristol Aeroplane co.
Τύπος: Bristol Beaufighter TF Mk x
Αριθμός αεροσκαφών που κατασκευάστηκαν: 2205
Κινητήρες: 2 Bristol Hercules XV11, 1770 ίππων έκαστος. (1319.52kW)
Μήκος: 12,70μ.
Ύψος: 4,83μ.
Άνοιγμα πτερύγων: 17,63μ.
Βάρος χωρίς φορτίο: 7076 κιλά
Μέγιστο επιχειρησιακό βάρος: 11521 κιλά
Μέγιστη ταχύτητα: 512 χλμ. / ώρα στα 3048μ.
Αρχική ταχύτητα ανόδου: 488μ. / λεπτό
Ακτίνα δράσης: 2366 χλμ. έως 2913 χλμ. μέγιστη.
Οπλισμός: 4 χωνευτά πολυβόλα βαρέως τύπου Hispano 20 χιλ. στην μύτη της ατράκτου,
4 εξωτερικά πολυβόλα 303 των 7,7 χιλ. στη δεξιά πτέρυγα,
2 εξωτερικά πολυβόλα 303 των 7,7 χιλ. στην αριστερή,
4 ρουκέτες RP-3, 41 κιλών ανά πτέρυγα ή 1 βόμβα 113 κιλών ανά πτέρυγα,
1 μυδραλιοβόλο Vickers GO ή 303 Browning στη θέση του πλοηγού,
1 x 18 Τορπίλη 457χιλ.
Οι πληροφορίες προέρχονται από το site του: Naxos Diving
The list refers to aircraft type Liberator B-24 which lost in the Greek territory and its limits. The collection of data was based on documents from several Missing Air Crew Reports (MACR), and Operational Record Books (ORB) of the RAF, SAAF and USAAF, as well as additional information from the internet and the literature mentioned below.
Ο κατάλογος αφορά σε αεροσκάφη τύπου B-24 Liberator που απωλέσθηκαν στην Ελληνική επικράτεια.
Am 30. Oktober 1943 ist der RAF Bristol Typ 156 Beaufighter Mk.X mit S/N JM317/S ins Meer in der Bucht von Abram, einem nordwestlichen Strand zwischen Apollonas und Eggares Dörfer, auf der Zykladischen Insel Naxos, abgestürzt.
