admin – Aviation Archaeology

Bristol Beaufort Mk.IΙ – Ν. Σαπιέντζα, Μεσσηνία

By admin | Tuesday March 10th, 2020 - 12:09 PM |Tuesday March 10th, 2020 Data Base, Uncategorized

Comments Off

BristolBeaufortMk.IΙ – Ν. Σαπιέντζα, Μεσσηνία T.Beriatos, 2019

Επιχείρηση «m/vMonviso» – 28 Ιουλίου 1942

Ο εντοπισμός

Στις 27 Ιουλίου 1942 και ώρα 15:15 (κατά άλλες πηγές στις 26-7-1942), το ιταλικό πετρελαιοκίνητο φορτηγό πλοίο «m/v Monviso» (ολική χωρητικότητα: 5,322 BRT) συνοδευόμενο από το αντιτορπιλικό «Freccia» και το τορπιλοβόλο «Calliope» του Ιταλικού Βασιλικού Ναυτικού (Regia Marina), αναχωρεί από το Μπρίντιζι της Ιταλίας με προορισμό τη Βεγγάζη στη Λιβύη για τον ανεφοδιασμό του Deutsches Afrika Korps (“DAK”). Αργότερα κατά τη διάρκεια τακτικής περιπολίας στον συγκεκριμένο τομέα, η νηοπομπή εντοπίζεται ανοιχτά της νήσου Σαπιέντζα στη Μεσσηνία από ένα φωτοαναγνωριστικό (“PR” – Photo-Reconnaissance) Spitfire της Νο.69 Μοίρας της RAF.

Η επιδρομή

Στις 28 Ιουλίου 1942 και ώρα 9:10 απογειώνονται έξι αεροσκάφη Beaufighters της No.235 Μοίρας (4 ως καταστροφείς αντιαεροπορικών και 2 ως κάλυψη μεγάλου ύψους), εννέα Beauforts της Νο.39 Μοίρας (3 με τέσσερις βόμβες των 250 λιβρών έκαστο και 6 οπλισμένα με εναέριες τορπίλες), καθώς και ένα Baltimore της Νο.69 (για να αποτυπώσει φωτογραφικά τα αποτελέσματα της επιδρομής).

Τα 4 Beaufighters(υπό τον W.C. Ross Shore) εφορμούν πρώτα σε δύο ζεύγη ώστε να εξουδετερώσουν τα αντιαεροπορικά των συνοδών πλοίων. Ακολουθούν τα 3 Beauforts με φορτίο βομβών (υπό τον F/L Donald Charles “Hank” Sharman) και τέλος τα 6 Beauforts με τορπίλες σε δύο σχηματισμούς των τριών αεροσκαφών (υπό τους W/CPatGibbs και F/LA. T. TonyLeaning). Στην επιδρομή μία τορπίλη πλήττει το Monviso, το οποίο φλεγόμενο ρυμουλκείται στο Ναβαρίνο (έπειτα από επισκευές στις 3 Αυγούστου θα βυθιστεί από το υποβρύχιο του Βρετανικού ναυτικού «HMSThorn»). Το Beaufort«AW296» του P/OR. J. Dawsonsπλήττεται και συντρίβεται (τα μέλη του πληρώματος περισυλλέγονται από το Calliope) ενώ και το Beaufort «L9820» του Lt. EdwardT. Streverαναγκάζεται να προσθαλασσωθεί, (το πλήρωμα διασώζεται από ένα ιταλικό υδροπλάνο CantZ-506B (139th Squadriglia) το οποίο συνόδευε τη νηοπομπή από αέρος).

Απώλειες της RAF στις 28-7-1942 ανοιχτά της νήσου Σαπιέντζα στη Μεσσηνία

1. Bristol BeaufortMk.II « AW296» (Νο.39 Sqn RAF), P/O R. J. Dawsons

2. Bristol Beaufort Mk.II «L9820» (Νο.39 Sqn RAF), Lt. Edward T. Strever

BristolBeaufortMk.IΙ «E» της No. 39 Μοίρας της RAF(με κωδικούς της No. 86 Μοίρας) κατά την διάρκεια επιδρομής σε χαμηλό ύψος εναντίον δεξαμενόπλοιου στο Ιόνιο Πέλαγος.

BristolBeaufortMk.Iτης No. 39 Μοίρας της RAFσε πτήση επάνω από τη Μεσόγειο, το καλοκαίρι του 1942. (Φωτογραφία: Imperial War Museum – IWM, UK)

Θεαματική απόδραση με.. αεροπειρατεία!

Η περιπέτεια του βρετανικού πληρώματος του «L9820» δεν έχει τελειώσει, αντιθέτως έως τώρα έχει γίνει μόνο η αρχή μιας ακόμη ιστορίας σθένους και γενναιότητας. Το ιταλικό υδροπλάνο Cant Z-506B που διέσωσε το πλήρωμα αρχικά μεταβαίνει στην Κέρκυρα για διανυκτέρευση, ενώ την επόμενη ημέρα στις 29 Ιουλίου 1942 απογειώνεται με προορισμό τον Τάραντα στην Ιταλία για να παραδώσει τους αιχμάλωτους συμμάχους (1 Βρετανός, 1 Νοτιο-Αφρικανός, 2 Νεοζηλανδοί: Lt. Strever, POWilliamMartinDunsmore, Sgt. JohnAstonWilkinson, Sgt. AlexanderRaymondBrown).

Μετά από 45 λεπτά από τη στιγμή της απογείωσης οι 4 αιχμάλωτοι έχοντας σχεδιάσει την απόπειρα κατάληψης του αεροσκάφους, βάζουν σε κίνηση το σχέδιό τους: ο Strever δίνει το σήμα και ο Wilkinson προσποιείται έντρομος φωνάζοντας ότι προσεγγίζει βρετανικό καταδιωκτικό Spitfire, αποσπώντας την προσοχή του ιταλικού πληρώματος. Στην σύγχυση οι σύμμαχοι καταφέρνουν να ακινητοποιήσουν τους φρουρούς τους και να αναλάβουν την διακυβέρνηση του αεροσκάφους! Τελικά χρησιμοποιώντας τους χάρτες, το οδηγούν στην Μάλτα όπου το υποδέχεται ένα Spitfire το οποίο αποστέλλεται για να τους αναχαιτίσει! Σύντομα όμως αναγνωρίζονται και τους γίνεται υποδοχή ηρώων από τους συναδέλφους τους στο έδαφος.. Όσο για το καταληφθέν αεροσκάφος, αυτό επιτάσσεται, ντύνεται στα χρώματα της RAF και καταχωρείται με τα διακριτικά «HK977», ενώ αργότερα μεταφέρεται στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Η επεξεργασία και η επιμέλεια προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε ο Τηλέμαχος Μπεριάτος, 2015-2019.

Junkers – Ju52, Κύθηρα – Kythira Island

By admin | Thursday August 30th, 2018 - 08:50 AM |Thursday August 30th, 2018 Αεροπορικά Ναυάγια

Comments Off

Junkers Ju52 Κύθηρα. Τα συντρίμμια βρίσκονται στο βάθος των 35 μέτρων (2 κινητήρες και μέρος του ουραίου τμήματος – οριζόντιος σταθεροποιητής), ενώ υπάρχουν διασκορπισμένα σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μέτρων, δομικά και μη μέρη του αεροσκάφους.

Όπως σε πολλές περιπτώσεις ναυαγίων μετά τον πόλεμο, το Ju52 δέχτηκε επανειλημμένα δυναμίτες με σκοπό την απόσπαση και την περισυλλογή μετάλλου. VIDEO

Mine sweeping – Πλωτήρας ναρκών θαλάσσης

By admin | Friday July 13th, 2018 - 06:41 PM |Friday July 13th, 2018 Data Base

Comments Off

Aviation Archaeology in Greece

Mine sweeping – Πλωτήρας ναρκών θαλάσσης

Εντοπισμός μη αναγνωρίσιμου αντικειμένου ατρακτοειδούς σχήματος, μήκους ῀ 350 εκατοστών, κατασκευασμένο από αλουμίνιο.

Εντοπισμός: Κόλπος Βάρκιζας

Arado Ar196 A3 – Μικρές Κυκλάδες

By admin | Tuesday June 6th, 2017 - 06:34 PM |Tuesday June 6th, 2017 Uncategorized

Comments Off

Aviation Archaeology in Greece

Κείμενο: Μανώλης Μπαρδάνης

Σαββάτο 4 Δεκεμβρίου 1943.
…Μια μικρή γερμανική νηοπομπή ξεκίνησε από τον Πειραιά με προορισμό τη Λέρο, που είχαν ήδη καταλάβει τα γερμανικά στρατεύματα. Η νηοπομπή, που συνοδευόταν από τρία υδροπλάνα Arado 196, των Σμηναρχίών 1,2 και 3./SAGr.126, δέχθηκε επίθεση από επτά συμμαχικά αεροσκάφη Beaufighter κοντά στη Μακρόνησο. Το Arado Ar196 A3, της Σμηναρχίας 2./SAGr.126, με κωδικό D1+MK (αριθμό κατασκευής 1015), και πλήρωμα τον πιλότο Uffz. Karl Steinbrecher και τον πλοηγό-πολυβολητή τον Ltn. Eberhard Ahrends, αναγκάστηκε να προσνηωθεί αρκετά αργότερα, ενώ η νηοπομπή βρισκόταν ανατολικά της Δονούσας, βόρεια από την Κίναρο, προκειμένου το πλήρωμα να αντιμετωπίσει τις μηχανικές βλάβες που προκλήθηκαν από την επίθεση των Βρετανών.
Όσο το πλήρωμα προσπαθούσε να επισκευάσει τις βλάβες, τα άλλα δύο, έκαναν κύκλους από πάνω στα 200 πόδια, περιμένοντας την εξέλιξη. Ξάφνου έκαναν την εμφάνισή τους τέσσερα ακόμη Beaufighter της 47ης Μοίρας RAF. Ο σχηματισμός τους αποτελούνταν, από το …../Ζ με κυβερνήτη τον F/O Joseph Arthur Unwin και πλοηγό τον Sgt. P. J. Tuhill, το LX898/W με κυβερνήτη τον Sgt. G.Robert T. “Bob” Willis και πλοηγό τον Sgt. D. P. Thompson, το …./Ο με κυβερνήτη τον F/O J. W. Edwards και πλοηγό τον F/Sgt. H. N. Allen, και το …../Χ με κυβερνήτη τον Sgt. J. R. Edgar και πλοηγό τον Sgt. H. W. Wood.

[Οι πρόσφατες διαταγές που είχαν διαβιβασθεί στην 47η Μοίρα, ακύρωναν τη χρήση αεροτορπιλών και ρουκετών. Τα μικρά πλοιάρια που ήταν ο κυρίως στόχος τους, πλέον, μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, με κανονιοβολισμούς από τα 4 × 20 mm Hispano Mk II cannon, που έφεραν στο ρύγχος της ατράκτου και πολυβολισμούς από το .303 in (7.7 mm) Browning του πλοηγού-πολυβολητή. Λόγω της έλειψης του βάρους αεροτορπιλών και ρουκετών τα αεροσκάφη, ήταν περισσότερο ευέλικτα και είχαν μειωμένη κατανάλωση καυσίμου. Αυτό τους έδινε το πλεονέκτημα να μπορούν να επιχειρήσουν με μεγαλύτερη διάρκεια πτήσης και να ελίσσονται σε μικρούς όρμους. Στοιχεία που θα έκαναν τον εντοπισμό ή την καταδίωξη και την επίθεση σε μικρά πλοιάρια περισσότερο επιτυχημένη].

Οι Βρετανοί πιλότοι πλησίασαν διστακτικά στην αρχή, φοβούμενοι ότι επρόκειτω για τέχνασμα ενέδρας. Ο αρχηγός F/O Joseph Arthur Unwin με το …../Ζ αποσπάστηκε από το σχηματισμό και ανέβηκε σε μεγαλύτερο υψόμετρο να παρατηρεί για τυχών επερχόμενα γερμανικά αεροσκάφη, Bf-109. Εν τω μεταξύ, το Arado 196 A3, της 1./SAGr.126, με κωδικό D1+BH (αριθμό κατασκευής 0302) είχε ξεκινήσει διαδικασίες προσνήωσης, προκειμένου να παραλάβει τον Uffz. Karl Steinbrecher από το D1+MK, που ήταν ήδη τραυματισμένος από την πρωινή επίθεση που είχε δεχθεί στη Μακρόνησο.
Ώρα 13:50 τα υπόλοιπα 3 Beaufighter, επιτέθηκαν. Πρώτος ο Sgt. Robert “Bob” Willis έστρεψε τα πυρά του αεροσκάφους του, εναντίον του εύκολου στόχου που βρίσκονταν στη θάλασσα. Το Arado 196 (D1+MK) βυθίστηκε. Ο πλοηγός Ltn. Eberhard Ahrends σκοτώθηκε και χάθηκε στη θάλασσα, ενώ ο πιλότος Uffz. Karl Steinbrecher κατάφερε να μπει τραυματισμένος στη σωστική λέμβο που είχε προετοιμάσει για την επιβίβαση του στο δεύτερο Arado 196 (D1+BH), που όμως εν τω μεταξύ δεν προλάβαινε να ανακόψει την διαδικασία προσνήωσης,.
Εκείνη τη στιγμή ο Bob Willis, επιτέθηκε και πάλι, αυτή τη φορά στο δεύτερο Arado. Από τα πυρά του, έσπασε ο δεξιός πλωτήρας του υδροπλάνου, που κρέμασε, αλλάζοντας έτσι την αερο-υδρο-δυναμική του, και το ανάγκασε να συντριβεί στα κύμματα, κατά την προσπάθεια προσνήωσης-απονήωσης. Έως την τελική πτώση, ο πλοηγός του Arado 196, Uffz. Hubert Thurner, δεν σταμάτησε να πυροβολεί τα Beaufighter, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο από τα βρετανικά πληρώματα. Ο πιλότος του Arado 196, Ltn Friedrich Brunswig σκοτώθηκε ενώ ο πλοηγός, παρέμεινε αλώβητος.
Μέσα από τη σωστική λέμβο, η ματιά του Karl Steinbrecher διασταυρώθηκε με τη ματιά του Bob Willis που περνούσε με το αεροσκάφος του εκείνη τη στιγμή, σε πορεία, κατευθείαν προς τη σωστική λέμβο. Για μια στιγμή ο Karl Steinbrecher πίστεψε ότι είχε έρθει η ώρα του. Όμως ο Bob Willis σεβόμενος ίσως κάποιο άγραφο κώδικα των μαχόμενων πιλότων, συνέχισε χωρίς πυρά και πέρασε από πάνω του.

Οι δύο άντρες Karl Steinbrecher και Robert Willis, συναντήθηκαν στην Αγγλία τον Ιούνιο του 2002 όχι ως εχθροί πλέον αλλά σε φιλικό, όμως φορτισμένο, συγκινησιακά κλίμα συζήτησαν για όσα πέρασαν, για όσα κι όσους χάθηκαν. Αντάλαξαν μνήμες του παρελθόντος κι αποχωρίστηκαν.
Πρώτος, ο Karl Steinbrecher το 2005 και κατόπιν το 2014, ο Bob Willis σε ηλικία 92 ετών, πήγαν να συναντήσουν τους μαχητές εκείνων των ημερών….

Επιστολή – κοινοποίηση που μου έκανε ο Bob Willis στις 10 Νοεμβρίου 2007, με την θέση κατάρριψης.

“Μικρό απόσπασμα από όσα έγραψα για το βιβλίο του Νίκου Λεβογιάννη-Νεότερη Ιστορία της Νάξου. Τόμος Β, τεύχος 4ο, όπου αναφέρονται και οι πηγές”.

Ακολουθεί δεκάλεπτο κινηματογραφικό σε γερμανική γλώσσα, από την συνάντηση του Bob Willis και του Karl Steinbreher που ευγενικά μου παραχώρησε στις 17 Δεκεμβρίου 2007, ο γαμπρός του Karl Steinbreher, Fritz Hartmann.

Bristol Beaufighter TF Mk.X – Kefalonia Island

By admin | Saturday March 4th, 2017 - 11:34 AM |Wednesday March 21st, 2018 Αρχείο

Comments Off

Bristol Beaufighter TF Mk.X – Kefalonia Island

1 Αυγούστου 1944

Σύμφωνα με το ημερολόγιο επιχειρήσεων (Operations Record Book – ORB) της 252 Μοίρας της R.A.F. (Middle East Command), την 1η Αυγούστου 1944 σχηματισμός 4 αεροσκαφών απογειώνεται από την αεροπορική βάση κοντά στη Βεγγάζη, Λιβύη (“StationBerka”, Benghazi, Libya) για να εκτελέσει επιθετική αναγνώριση στα παράλια της δυτικής Ελλάδας.

Στις 08:20 και στη θέση 38°38’Β, 20°45’Α ο σχηματισμός χωρίζεται σε δύο ζεύγη (αεροσκάφος «B» με το «H» και το «R» με το «K») όπως είχε σχεδιαστεί, προκειμένου να ερευνηθούν διαφορετικές ζώνες. Το «B» φέρει ρουκέτες 60 λιβρών (60lb, 27 κιλών περίπου), ενώ τα υπόλοιπα ρουκέτες των 25lb (11 κιλών περίπου), πλέον των πυροβόλων τους.

No.252 Squadron RAF badge (The Spartan Shield)

Εντοπισμός και Επιδρομή

Στις 08:36 το πρώτο ζεύγος εντοπίζει δύο πλοία τα οποία θεωρήθηκαν ως σκάφη συνοδευτικά στόλου τύπου «F» (Flottenbegeleiter, a.k.a. “F” boat), μισό μίλι νοτίως της νήσου Οξειάς, στο βόρειο άκρο της εισόδου του Πατραϊκού Κόλπου. Το αεροσκάφος «H» εφορμά με το πυροβόλο σε ένα από τα πλοία και την ίδια στιγμή το αεροσκάφος «B» επιχειρεί να επιτεθεί στον άλλο στόχο αλλά αποτρέπεται από την προσέγγιση του πλοίου εντός του καταφυγίου του – την υψηλή ακτογραμμή της Οξιάς, έτσι απομακρύνεται εκτελώντας αριστερόστροφο κύκλο. Το αεροσκάφος «Β» παρατηρεί το «Η» να προσθαλασσώνεται στη θέση 38°14’Β, 20°54’Α καθώς επίσης και την πνευστή σωστική λέμβος που διέθετε, με ένα άτομο εντός αυτής και άλλο ένα στο νερό να την προσεγγίζει. Τα αντιαεροπορικά πυρά είναι έντονα και το «Β» υφίσταται ζημιές στο αριστερό φτερό και στην ουρά οπότε αποφασίζει να επιστρέψει στην βάση του.

Beaufighter raid off Kalymnos. IWM (C 4035)

Beaufighter raid off Kalymnos. IWM (C 4035)

Το άλλο ζεύγος αεροσκαφών μετά τον διαχωρισμό του σχηματισμού, συνεχίζει την σάρωση κατά μήκος της ακτογραμμής της νήσου Κάλαμος. Περίπου 5 λεπτά αργότερα εντοπίζει ένα σκάφος ανοιχτά της Οξειάς. Το αεροσκάφος «R» εφορμά πρώτο βάλλοντας με το πυροβόλο επιτυγχάνοντας πιθανά πλήγματα και έπειτα εκτοξεύοντας ζεύγος ρουκετών τα αποτελέσματα των οποίων δεν έγινε δυνατό να παρατηρηθούν. Τα αντιαεροπορικά πυρά είναι πλέον τόσο έντονα που το ίδιο αεροσκάφος πλήττεται, συγκεκριμένα στη βάση της δεξιάς πτέρυγας. Τότε το αεροσκάφος «Κ» ακολουθεί με ριπές του πυροβόλου του αλλά κατά την απομάκρυνση διαπιστώνει καπνό προερχόμενο από τον αριστερό κινητήρα, οπότε ενημερώνει μέσω του ασυρμάτου ότι χτυπήθηκε και ότι αλλάζει πορεία προς την Ιταλία, ενώ το αεροσκάφος «R» ενημερώνει ότι θα το συνοδεύσει. Όμως όταν στις 09:00 το «Κ» καταπέφτει στη θέση 38°00’Β, 20°57’Α το «R» υπερίπταται πάνω από το σημείο διαγράφοντας κύκλους για κάποια ώρα αλλά δεν βλέπει παρά συντρίμμια και μια αναποδογυρισμένη σωστική λέμβο.

No.252 Squadron off Preveza collier BACCHUS. IWM (C3815)

No.252 Squadron off Preveza collier GINETTO . IWM (C3815)

No.252 Squadron attacking CantZ501 in Preveza, 1943. IWM (CM 5296)

No.252 Squadron attacking CantZ501 in Preveza, 1943. IWM (CM 5296)

Η τύχη των πληρωμάτων

Οι απώλειες της ημέρας ήταν μεγάλες, καθώς ο πιλότος του «LZ 530» J.D. Clark ήταν ένας από τους πιο πολλά υποσχόμενους στην Μοίρα, ενώ για το πλήρωμα του «NE 636» αυτή ήταν η πρώτη επιχειρησιακή έξοδος.

Αργότερα στα υπηρεσιακά μητρώα ο CharlesG.G. Davis πιλότος του NE 636/Η αρχικά αναφέρεται ως αιχμάλωτος πολέμου στην Γερμανία, στο POWStalagLuftcampno.7 ενώ μεταγενέστερα επέστρεψε σώος στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 13 Μαΐου 1945. Ο G. Waller αναφέρεται επίσης αιχμάλωτος αλλά και αυτός επέστρεψε στην Αγγλία.

Beaufighter raid in the Aegean sea. IWM (C 4250)

Beaufighter raid in the Aegean sea. IWM (C 4250)

Συνοπτικά, τα αεροσκάφη του 252 Squadron RAF Middle East Commandπου έλαβαν μέρος στην περιπολία ήταν:

Aircraft “B” «NE 254» Pilot S/L I.B. Butler, Nav. I.P. Cowl

Aircraft “H” «NE 636» Pilot W/O Charles Gordon Goodwin Davis, Nav. Sgt. George Norman Waller

Aircraft “R” «LZ 133» Pilot F/O J.A.T. Macintosh, Nav. R.H. Alderton

Aircraft “K” «LZ 530» Pilot P/O J.D. Clark, Nav. F/L E.A.C. Young

Eκ των οποίων κατέπεσαν τα:

1. BristolBeaufighterTFMk.X «NE 636/Η» (Νο.252 SqnRAF) από ΑΑ πυρά, στη θέση 38°14’Β, 20°54’Α.

2. BristolBeaufighterTFMk.X «LZ530/Κ» (Νο.252 SqnRAF) από ΑΑ πυρά, στη θέση 38°00’Β, 20°57’Α.

Οι πληροφορίες, η επεξεργασία και η επιμέλεια προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε ο Τηλέμαχος Μπεριάτος, 2012-2015.

No. 252 Μοίρα RAF

Αεροσκάφη της αποτέλεσαν απόσπασμα που επιχειρούσε από την Μάλτα από τον Μάιο 1941, εξοπλισμένο με τα πρώτα μαχητικά της έκδοσης BeaufighterMk.IC- βαρέα μαχητικά μακρού βεληνεκούς, που ανέλαβαν υπηρεσία. Αυτά αποδείχτηκαν τόσο αποτελεσματικά εναντίον θαλάσσιων στόχων, αεροσκαφών και στόχων ξηράς που η CoastalCommand έγινε ο κύριος χρήστης του Beaufighter, αντικαθιστώντας τα πλέον παρωχημένα Beaufort και Blenheim. Στις 15 Ιουνίου 1941 το Μεσογειακό απόσπασμα αναδιοργανώθηκε σε Μοίρα. Επιδρομές σε νηοπομπές και παραθαλάσσιους στόχους στην Ανατολική Μεσόγειο διεξάγονταν από βάσεις στην Αίγυπτο (στο Idku) ως τμήμα της Νο.272 Μοίρας και στις 14 Νοεμβρίου 1941 η Νο.252 ανασυστάθηκε. Μετά από την κατάληψη αεροδρομίων στη Λιβύη στις αρχές του 1943, η Μοίρα διεξήγαγε θαλάσσιες περιπολίες γύρω από την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη και τον Φεβρουάριο 1945 μεταφέρθηκε στην Ελλάδα όπου παρέμεινε έως την 1^η Δεκεμβρίου 1946 όταν διαλύθηκε οριστικά.

Οι κωδικοί της Μοίρας (Squadroncodes) ήταν οι εξής:

«GW» Απρίλιος 1939 – Σεπτέμβριος 1939

«PN» Νοέμβριος 1940 – Μάιος 1941

«BT» Μάιος 1941 – Νοέμβριος 1942

Αεροσκάφη που χειρίστηκε:

BeaufighterMk.IC Μάιος 1941 – …

BristolBeaufighterMk.X Ιούνιος 1944 – Δεκέμβριος 1946

(Ιστορία της Μοίρας: http://www.raf.mod.uk/history/252squadron.cfm)

(Φωτογραφίες: Imperial War Museum – IWM, UK)

Aviation Archaeology in Greece Library

By admin | Tuesday October 4th, 2016 - 10:59 PM |Thursday October 20th, 2016 Αεροπορική Ιστορία

Comments Off

Η βιβλιοθήκη του MAAG είναι πρότυπη στο είδος της, καλύπτοντας με το υλικό της θέματα που σχετίζονται με την αεροπορική ιστορία.

Η βιβλιοθήκη ανανεώνεται διαρκώς. Διαθέτει πάνω από 600 βιβλία που έχουν σχέση με την αεροπορική ιστορία, την κατασκευή και χαρακτηριστικά αεροσκαφών καθώς και μελέτες σχετικές με την πτητική ικανότητα των αεροσκαφών του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Tην επιμέλεια της βιβλιοθήκης έχει ο Παναγιώτης Βλέτσας

Κατάλογοι ενδεικτικής βιβλιοθήκης

No1

WarPaint

Supermarine Spitfire

Martin Francis - The Flyer - British Culture and the Royal Air Force 1939-1945

No3

No2

Hurricane Over the Jungle - 120 Days Fighting the Japanese Onslaught in 1942

Hawker Hurricane

Junkers – Ju88, Στρυμονικός κόλπος – Strymonic Gulf

By admin | Friday September 2nd, 2016 - 02:21 PM |Tuesday October 4th, 2016 Uncategorized

Comments Off

Κατά τη διάρκεια ερευνητικών καταδύσεων εντοπίστηκε από την ομάδα UFR συντρίμμια αεροσκάφους που πιθανότατα ανήκουν σε γερμανικό βομβαρδιστικό Ju88. Την ομάδα αποτελούσαν οι Βασίλης Μεντόγιαννης, Αναστάσης Αγάθος, Γιώργος Καρέλας και Γιάννης Βλαχοπαναγιώτη.

Η έρευνα για την ταυτοποίηση και την ιστορία του αεροσκάφους βρίσκεται σε εξέλιξη….

National markings
From 1933 to 1935, Germany did not officially possess an air force, but the nazification of the civilian airfleet was evident by a replica of the Nazi flag painted on both sides of aircraft fins. This consisted of a bright red band with a white circle in which there was a black Hakenkreuz (swastika), very often standing on one point to emphasize an impression of dynamism and movement. In early 1936, a series of changes came into force. These included the application of the Balkenkreuz (national cross), a Greek cross with four arms of equal length.

National marking _ Balkenkreuz

This was black with white outline similar to that used on German tanks. The Balkenkreuz was placed on both sides of an aircraft’s fuselage at midpoint between the wing and tail units. It was also painted on the wings, both on upper and undersurface. This emphasized the importance of identifying friend and foe in a campaign where close cooperation between ground-attack aircraft and dive bombers and the assaulting armored forces was a fundamental feature of the Blitzkrieg.
The aircraft of the German Legion Condor that took part in the Spanish Civil War were repainted, as Germany was not officially at war against the Spanish Republic. Instead of Balkenkreuz and Hakenkreuz, they carried a white Andrea’s cross in a black circle on both sides of the fuselage, while fins and rudders had a black Andrea’s cross on a white background. The conspicuous red/white/black swastika painted on fins and rudders was discarded and replaced in late 1938 by a simple black swastika, often with a thin white outline. In the case of ambulance airplanes, the black and white Balkenkreuz was replaced by a red cross on a circular white background.
Later in the war, there were several variations on the Balkenkreuz theme. For camouflage purposes, the cross was often merely outlined in white or black with the center left in the basic color. [ Aircraft of the Luftwaffe, 1935–1945 An Illustrated Guide JEAN-DENIS G.G. LEPAGE]

June 2016, during diving research the UFR team found aircraft wreckage. Probably belong to a German bomber Ju88. The team consisted of Vassilis Mentogiannis, Anastasis Agathos, George Karelas. This research is to evaluate the archaeological potential of locating and surveying planes and shipwrecks in Strymonic bay.

The research for the identification of the aircraft is in progress …

Η ταυτοποίηση στη φωτογραφία πραγματοποιήθηκε από τον Νίκο Καρατζά. The identification of aircraft wreckage (photo) carried by Nikos Karatzas

CANT z506, Παξοί – Paxi Island

By admin | Friday September 2nd, 2016 - 10:13 AM |Thursday September 8th, 2016 Αεροπορικά Ναυάγια

Comments Off

Κείμενο: Νίκος Καρατζάς

Μέρη Ιταλικού υδροπλάνου εντοπίστηκαν στη θαλάσσια περιοχή των Παξών από το καταδυτικό κέντρο Paxos Oasis Sub. Από την ανάλυση των φωτογραφιών που στάλθηκαν σε εμάς πιθανολογείται ότι τα μέρη του αεροσκάφους προέρχονται από CANT z506.

CANT z506 : Wingspan: 26 m Length: 19 m

Στην περιοχή του ναυαγίου βρίσκονται και οι τρεις μηχανές του αεροσκάφους. Πρόκειται για αεροπορικούς κινητήρες του εργοστασίου Alfa Romeo μοντέλο 126 RC.34. Ο σχεδιασμός των κινητήρων Alfa Romeo 126 RC.34 είναι βασισμένος στους αγγλικούς κινητήρες Bristol Jupiter και Bristol Pegasus.

Την περίοδο 1934- 1944, κατασκευάστηκαν περίπου 11.000 μονάδες και χρησιμοποιήθηκαν σε όλα τα Ιταλικά βομβαρδιστικά κατά την περίοδο του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Το CANT z506 ήταν εφοδιασμένο με πολυβόλα Breda SAFAT των 12.7 mm όπως αυτό που απεικονίζεται στη φωτογραφία το οποίο βρέθηκε στο σημείο του ναυαγίου.

To Breda SAFAT των 12.7 mm είχε βάρος 29 κιλών, ολικό μήκος 139 cm και μήκος κάννης 80 cm.

Aircraft wreckage possibly from CANT z506 identified by divers in the Paxi island, Ionian sea (Paxos Oasis Sub). Among the wreckage, found the three aircraft engines. These engines are Alfa Romeo Variant 126 RC.34.

Alfa Romeo built/designed a range of aircraft engines based on the Bristol Jupiter and Bristol Pegasus designs, designated Alfa 125, Alfa 126, Alfa 127, Alfa 128, Alfa 129 and Alfa 131. All these essentially similar engines were mainly fitted to Italian bombers in World War II, Alfa Romeo building around 11,000 units between 1934 and 1944.

Above: Aircraft wing fuel tanks are a major component of aircraft fuel systems

The Italian engine designation system includes a suffix indicating major components or attributes. The most common were R for Riduttore – reduction gear and C for Compressore – compressor/supercharger, followed by a number indicating the rated altitude in hundreds of metres, two speed superchargers were indicated by a double figure such as 10/34. [1]

The CANT Z.506 Airone (Italian: Heron) was a triple-engine floatplane produced by CANT from 1935. It served as a transport and postal aircraft with the Italian airline “Ala Littoria”. It established 10 world records in 1936 and another 10 in 1937. During World War II it was used as a reconnaissance aircraft, bomber and air-sea rescue plane, by the Italian Regia Aeronautica and Regia Marina, Aeronautica Cobelligerante del Sud, Aeronautica Nazionale Repubblicana and the Luftwaffe. The military version revealed itself to be one of the best floatplanes ever built. Despite its wooden structure it was able to operate in very rough seas. A number of Z.506S air-sea rescue aircraft remained in service until 1959.^[3]

CANT z506

In the war against Greece it was used against coastal targets and the Corinth canal. It played an important part in the conquest of many Greek islands, including Corfu, Cephalonia and Zante. Due to its vulnerability against fighters, it was restricted to use by ‘recce’ units (Squadriglie da Ricognizione).^[9]Later in the war, it was used in maritime patrol and air-sea rescue missions. The 506 was often forced to land in Spain, due to engine failure, combat damage or a lack of fuel. A special air-sea rescue version, the Z.506S Soccorso, was produced; it was used in small numbers by the Luftwaffe. [3]

[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Alfa_Romeo_125

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Savoia-Marchetti_SM.79

[3] https://en.wikipedia.org/wiki/CANT_Z.506

Junkers – Ju88 Κέρκυρα – Corfu Island

By admin | Friday August 19th, 2016 - 12:37 PM |Tuesday August 29th, 2017 Data Base

Comments Off

To αεροσκάφος εντοπίστηκε από ομάδα ελεύθερης κατάδυσης βορειοδυτικά της Κέρκυρας. Πρόκειται για γερμανικό ελαφρύ βομβαρδιστικό αεροσκάφος τύπου Junkers 88.

Το Ju88 ήταν δικινητήριο πολλαπλού ρόλου πολεμικό αεροσκάφος το οποίο χρησιμοποιούσε η Luftwaffe στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Το Ju 88 είχε εκπέτασμα πτερύγων 18 μέτρα και μήκος 15 μέτρα ενώ η πρώτη πτήση του τύπου πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 1936.

To Ju88 σχεδιάστηκε για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός μέσου βομβαρδιστικού με υψηλές ταχύτητες και ταυτόχρονα να έχει την δυνατότητα καθέτων εφορμήσεων. Ο σχεδιασμός ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1936, με υπεύθυνους τους WH Evers και Alfred Gassner . Το πρωτότυπο του Junkers Ju 88Α / Ju 88V12 πέταξε για πρώτη φορά στις 21 Δεκεμβρίου 1936, με κινητήρες από την Daimler-Benz DB 600A, με απόδοση 1.000 ίππων. Δυστυχώς κατά την δοκιμή το πρωτότυπο συνετρίβη. Ένα χρόνο μετά, τον Σεπτέμβριο του 1937, ολοκληρώθηκε ένα νέο πρωτότυπο στο οποίο χρησιμοποιήθηκαν κινητήρες Junkers Jumo 211, με απόδοση 1.200 ίππων. Το πρωτότυπο Ju 88 τον Μάρτιο του 1939 θέτει, ορίζει νέο ρεκόρ μεταφέροντας 2 τόνους σε μία κυκλική διαδρομή 1000 χιλιομέτρων με μέση ωριαία ταχύτητα 320mph/517kph. Η Junkers Flugzeug und Motorenwerke AG σταμάτησε την παραγωγή το 1945. Η συνολική παραγωγή του Ju88 έφτασε τα 10.774 αεροσκάφη.

Το Ju 88 βρίσκεται σε αντίστροφος θέση ως προς το βυθό. Στα φτερά διακρίνεται η έδραση των κινητήρων, οι θέσεις ανάκλησης των τροχών καθώς και οι βάσεις βομβών.

Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας διακρίνεται ο ουραίος τροχός. Η καταπακτή (bomb bay) από την οποία γινόταν οι ρίψεις βομβών είναι ανοικτή ενώ τα flaps έχουν αποκολληθεί. Το ουραίο τμήμα του αεροσκάφους έχει παραμείνει σχεδόν ανέπαφο.

Junkers 88 Corfu Island

Oι φωτογραφίες τεκμηρίωσης είναι του Αλέξανδρου Βλάχου.

Δεν έχουν βρεθεί τα ακριβές στοιχεία του Ju 88. Οι απώλειες Ju 88 στην ευρύτερη περιοχή που μπορεί να ταυτιστούν με το αεροσκάφος είναι:

Σαν πιο πιθανό, το Ju 88, Werk # 5277 το οποίο άνηκε στην LG 1 – Lehrgeschwader 1 (Demonstration Wing 1), όπου στις 26 Ιουνίου 1941 πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση λόγω βλάβης.

Ενώ υπάρχει αναφορά απώλειας και για το Ju 88 A4, Werk # 3684 (B3+RL) . To Ju 88 άνηκε στις δυνάμεις της I/54 Kampfgeschwader / 3 Staffel, στις 21/08/1942 δέχτηκε πυρά ενώ πετούσε στη θαλάσσια περιοχή της Κέρκυρας.

To Ju 88D1 βασίζεται στην έκδοση του Ju 88 Α-4. Βελτιωμένη έκδοση με μεγαλύτερο άνοιγμα των φτερών λόγω επανασχεδιασμού ακροπτερυγίων. Ισχυρότερος αμυντικός οπλισμός. Κινητήρες Jumo 211 J-1 ή J-2 κινητήρες (1410 hp) με ξύλινες έλικες. Ενισχυμένο σύστημα προσγείωσης. Πρόβλεψη για τέσσερις εξωτερικές βάσεις βομβών.

Τhe aircraft was found northwest of Corfu from Freediving team.

This is German light bomber Junkers 88 aircraft type. The Junkers Ju 88 was a German World War II Luftwaffe twin-engined multirole combat aircraft. Designed by Junkers Flugzeug- und Motorenwerke (JFM) in the mid-1930s to be a so-called Schnellbomber (“fast bomber”) which would be too fast for any of the fighters of its era to intercept, it suffered from a number of technical problems during the later stages of its development and early operational roles, but became one of the most versatile combat aircraft of the war. Like a number of other Luftwaffe bombers, it was used successfully as a bomber, dive bomber, night fighter, torpedo bomber, reconnaissance aircraft, heavy fighterand even, during the closing stages of the conflict in Europe, as a flying bomb. (https://en.wikipedia.org/wiki/Junkers_Ju_88)

Losses

Losses in Corfu island:

Ju 88 werk # 5277 which belonged to LG 1 – Lehrgeschwader 1 (Demonstration Wing 1), where on June 26, 1941 made an emergency landing due to damage.
Ju 88 A4, Werk # 3684 (B3+RL) , KG54. On Aug.21, 1942 shot down by flak into the sea of Corfu island. Jan 1942 – Stab, I and III Gruppe formerly KGr 806 (Küstenfliegergruppe 806 /Kampfgruppe 806) transferred to Catania (Sicily) at the beginning of the month. Commenced operations against Malta, flights to North Africa and anti-shipping strikes over the Med.

Ju 88D-1 variant based on Ju 88 A-4. Improved variant. Longer wingspan, due to redesigned wingtips. Stronger defensive armament. Power provided by Jumo 211 J-1 or J-2 engines (1410 hp)driving wooden bladed propellers. Reinforced undercarriage. Provision for four external bomb racks.

Junkers- Ju 88

Supermarine Spitfire, Survey Project 2016

By admin | Monday February 15th, 2016 - 01:49 PM |Wednesday February 17th, 2016 Uncategorized

Comments Off

Aviation Archaeology in Greece

Επιμέλεια: Νίκος Καρατζάς

Supermarine Spitfire, Survey Project 2016, text in English

AAG _Supermarine Spitfire, Survey Project 2016

Supermarine Spitfire, Survey Project 2016

Το Supermarine Spitfire υπήρξε ένα από τα πιο διάσημα καταδιωκτικά αεροσκάφη όλων των εποχών και σύμβολο της Βρετανικής αεροπορίας (RAF). Χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα από τη RAF και τις συμμαχικές αεροπορίες στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Aviation Archaeology Greece spitfire Mkxvi-1b

71 χρόνια μετά……
Η αφορμή διεξαγωγής έρευνας για τον εντοπισμό των αεροσκαφών Spitfire δόθηκε από τις αναφορές που παρουσιάζονται στη λίστα απωλειών “Supermarine Spitfire losses in Greece 1942-1953” που έχει επιμεληθεί ο Μανώλης Μπαρδάνης αλλά και στο “Λεύκωμα Πεσόντων”, στην επίσημη ιστοσελίδα της Πολεμικής Αεροπορίας. [2]

Το χρονικό διάστημα μεταξύ 4ης Απρίλιου – 7ης Αυγούστου 1945, κατέπεσαν στην περιοχή της Βάρης τρία αεροσκάφη τύπου Supermarine Spitfire, τα οποία ανήκαν στις Μοίρες Διώξεως 335 και 336 της τότε Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (Ε.Β.Α). Σύμφωνα με τις αναφορές δυο εξ αυτών κατέπεσαν στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή ενώ για το τρίτο δεν διευκρινίζεται το σημείο πτώσης.
335η & 336η Β.Ε.Μ.Δ
Οι πρώτες Ελληνικές Μοίρες Διώξεως συγκροτηθήκαν στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου στην Μέση Ανατολή.
Τον Οκτώβριο του 1941, συγκροτήθηκε στο αεροδρόμιο Ακίρ της Παλαιστίνης η 335 Βασιλική Ελληνική Μοίρα Διώξεως (Β.Ε.Μ.Δ), η παλαιότερη Μοίρα της ΠΑ, με 8 αεροσκάφη Hawker Hurricane MkI, στη συνέχεια με Hawker Hurricane MkII και αργότερα τον Δεκέμβριο του 1943 τα αεροσκάφη αυτά αντικαταστάθηκαν με Supermarine Spitfire Mk Vb/Vc.

335RHAF

335_1

RHAF_335_squadron_establishment_document

Η 336 Β.Ε.Μ.Δ συγκροτήθηκε τον Φεβρουάριο του 1943 στο αεροδρόμιο Αλμάζα κοντά στο Κάιρο με 21 αεροσκάφη Hawker Hurricane MK lIc.
To δυναμικό του πυρήνας των χειριστών αλλά και των τεχνικών προερχόταν από την 335 Μ.Δ.
Επέστρεψαν στην Ελλάδα στις 11 Νοέμβριου 1944. [3]

335RHAF desert squadrons336

Κατά την πτώση των Supermarine Spitfire έχασαν την ζωή τους οι χειριστές:

961078248

Ανθυποσμηναγός ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Ιωάννου

Γεννήθηκε το 1921 στα Τρίκαλα Κορινθίας.
Τον Σεπτέμβριο του 1939 εισήλθε στο Τμήμα Υπαξιωματικών της Σχολή Αεροπορίας. Αποφοίτησε τον Μάρτιο του 1941 με τον βαθμό του Σμηνία και ακολούθως έφυγε για τη Μέση Ανατολή, όπου πήρε μέρος στις εκεί διεξαγόμενες επιχειρήσεις κατά του Άξονα.
Σκοτώθηκε στις 4 Απριλίου 1945 έξω από τις ακτές της Βάρκιζας κατά την εκτέλεση αποστολής ανιχνεύσεως για την ανεύρεση φίλιου αεροσκάφους, όταν το αεροσκάφος του τύπου Spitfire της 336ης Μοίρας Διώξεως, πετώντας χαμηλά, προσέκρουσε στην επιφάνεια της θάλασσας και συνετρίβη.

Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire

407212294 Σμηναγός ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ του Αθανασίου

Γεννήθηκε το 1915 στη Μυτιλήνη.
Τον Οκτώβριο του 1935 εισήλθε στο Τμήμα Υπαξιωματικών της Σχολής Αεροπορίας και αποφοίτησε τον Σεπτέμβριο του 1937 με τον βαθμό του Σμηνία. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Ελληνοϊταλικού Πολέμου του 1940-41 και αργότερα της Μέσης Ανατολής, υπηρετώντας στην 335ης Μοίρα Διώξεως.
Σκοτώθηκε στις 15 Ιουνίου 1945 στον Όρμο Βάρης κατά την εκτέλεση αποστολής, όταν το αεροσκάφος Spitfire στο οποίο επέβαινε, της 335ης Μοίρας Διώξεως προσέκρουσε στη θάλασσα, κοντά στο στόχο και βυθίστηκε μαζί του.
Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire ΒR 375/B

Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire ΒR 375/B

1798736854 Αρχισμηνίας ΚΩΣΤΑΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ του Δημητρίου

Γεννήθηκε το 1918 στη Μαναγούλη Φωκίδας. Τον Σεπτέμβριο του 1939 εισήλθε στο Τμήμα Υπαξιωματικών της Σχολής Αεροπορίας. Αποφοίτησε τον Μάρτιο του 1941 με τον βαθμό του Σμηνία χειριστή.
Μετά την κατάρρευση του Ελληνικού Μετώπου διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου πήρε μέρος στις εκεί πολεμικές επιχειρήσεις.
Σκοτώθηκε στις 7 Αυγούστου 1945 στη Βάρκιζα Αττικής, λόγω αεροπορικού ατυχήματος με αεροσκάφος Spitfire της 335ης Μοίρας Διώξεως κατά την εκπαίδευση.

(Δεν διευκρινίζεται αν η θάλασσα ήταν το σημείο πτώσης)
Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire ΕR 194 [2]

Μεθοδολογία έρευνας

Η έρευνα έχει προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2016, και περιλαμβάνει την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του όρμου Βάρης η οποία και απεικονίζεται στους παρακάτω χάρτες.

varkiza3a complete(2)
Ο εντοπισμός τμημάτων των αεροσκαφών είναι δύσκολος και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στον μικρό όγκο των αεροσκαφών Spitfire αλλά και στην απουσία μαρτυρίας ή ενδείξεων για το πιθανό σημείο συντριβής. Το βάθος στην περιοχή έρευνας κυμαίνεται από 20 έως 65 μέτρα.
Η θαλάσσια επιφάνεια που θα καλυφτεί στη διάρκεια της έρευνας ανέρχεται σε 3 ΝΜ2, ίση περίπου με 10 km2.
Για πιο αποδοτική και καλύτερη κατανομή της έρευνας η περιοχή που έχει επιλεγεί έχει διαιρεθεί σε 3 τομείς όπου κάθε ένας από αυτούς έχει υποδιαιρεθεί σε τμήματα του 1 ΝΜ.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας θα πραγματοποιηθεί σάρωση του βυθού με τη χρήση Side Scan Sonar και ROV ενώ αργότερα θα πραγματοποιηθούν καταδύσεις σε στόχους που έχουν εντοπιστεί και επιλεγεί.

rov-side

Spitfire – Ιστορικές φωτογραφίες

Περίοδος χρήσης Supermarine Spitfire στην Ελλάδα.
Το 1943, η Ελλάδα παρέλαβε τα πρώτα Supermarine Spitfire Mk VB/VC εφοδιάζοντας την 335 Μ.Δ και αργότερα την 336 Μ.Δ. οι οποίες είχαν βάση στη Μέση Ανατολή. Από το 1947 χρησιμοποιήθηκαν για εκπαιδευτικούς σκοπούς στη Σχολή Αεροπορίας ενώ το 1953 αποσύρθηκαν από την ενεργό δράση.

Supermarine Spitfire Mk.VB of 336 Squadron Royal Hellenic Air Force

Supermarine Spitfire Mk.VB της 336 Μ.Δ

Hellenic Aircraft Squadrons inspection,

Νοέμβριος 1944 Επιστροφή στην Ελλάδα. Αεροδρόμιο Ελληνικού (Χασάνι)

Papandreou_inspects_336_Squadron_Spitfires_IWM_CNA_4686

Νοέμβριος 1944
Ο Πρωθυπουργός Γεωργ. Παπανδρέου επιθεωρεί και συγχαίρει το προσωπικό των
τριών Μοιρών στο αεροδρόμιο του Ελληνικού (Χασάνι)

SPITFIRE Ioannina Airfield 1948_1 1948, Supermarine Spitfire στο αεροδρόμιο των Ιωαννίνων

Supermarine Spitfire, Survey Project 2016 Σε αρχείο PDF

Βιβλιογραφία – Αναφορές

• ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Γ’ ΤΟΜΟΣ, 1930 – 1941
Έκδοση Υπηρεσίας Ιστορίας Αεροπορίας Αθήνα 1990.
• ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Δ’ ΤΟΜΟΣ, 1941 – 1944
Έκδοση Υπηρεσίας Ιστορίας Αεροπορίας Αθήνα 1980.
• ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΡΙΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 1940 – 1941
Νικόλαος Χριστοφίλης, Δούρειος Ίππος
• ΟΙ ΜΟΙΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ – Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βετεράνων Αεροπορίας, Αθήνα 2004
• Ελληνική Αεροπορία, Συνοπτική Ιστορία 1908-1944, Πολεμική Αεροπορία.
• Η ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ ’40 – Ηλία Δ. Καρταλαμάκη. Αθήνα 1990.
• ΠΕΤΩΝΤΑΣ ΣΕ ΞΕΝΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ 1941-1944 – Ηλία Δ. Καρταλαμάκη. Αθήνα 1993.

Παραπομπές
[1]Supermarine Spitfire losses in Greece 1942-1953
[2] http://www.pasoipa.org.gr/lefkoma/soma_browse/hellenic_airforce/
[3] https://www.haf.gr
[4] https://el.wikipedia.org/wiki/Supermarine_Spitfire