Category Archives: Uncategorized

Κείμενο: Μανώλης Μπαρδάνης

Σαββάτο 4 Δεκεμβρίου 1943.
…Μια μικρή γερμανική νηοπομπή ξεκίνησε από τον Πειραιά με προορισμό τη Λέρο, που είχαν ήδη καταλάβει τα γερμανικά στρατεύματα. Η νηοπομπή, που συνοδευόταν από τρία υδροπλάνα Arado 196, των Σμηναρχίών 1,2 και 3./SAGr.126, δέχθηκε επίθεση από επτά συμμαχικά αεροσκάφη Beaufighter κοντά στη Μακρόνησο. Το Arado Ar196 A3, της Σμηναρχίας 2./SAGr.126, με κωδικό D1+MK (αριθμό κατασκευής 1015), και πλήρωμα τον πιλότο Uffz. Karl Steinbrecher και τον πλοηγό-πολυβολητή τον Ltn. Eberhard Ahrends, αναγκάστηκε να προσνηωθεί αρκετά αργότερα, ενώ η νηοπομπή βρισκόταν ανατολικά της Δονούσας, βόρεια από την Κίναρο, προκειμένου το πλήρωμα να αντιμετωπίσει τις μηχανικές βλάβες που προκλήθηκαν από την επίθεση των Βρετανών.
Όσο το πλήρωμα προσπαθούσε να επισκευάσει τις βλάβες, τα άλλα δύο, έκαναν κύκλους από πάνω στα 200 πόδια, περιμένοντας την εξέλιξη. Ξάφνου έκαναν την εμφάνισή τους τέσσερα ακόμη Beaufighter της 47ης Μοίρας RAF. Ο σχηματισμός τους αποτελούνταν, από το …../Ζ με κυβερνήτη τον F/O Joseph Arthur Unwin και πλοηγό τον Sgt. P. J. Tuhill, το LX898/W με κυβερνήτη τον Sgt. G.Robert T. “Bob” Willis και πλοηγό τον Sgt. D. P. Thompson, το …./Ο με κυβερνήτη τον F/O J. W. Edwards και πλοηγό τον F/Sgt. H. N. Allen, και το …../Χ με κυβερνήτη τον Sgt. J. R. Edgar και πλοηγό τον Sgt. H. W. Wood.

[Οι πρόσφατες διαταγές που είχαν διαβιβασθεί στην 47η Μοίρα, ακύρωναν τη χρήση αεροτορπιλών και ρουκετών. Τα μικρά πλοιάρια που ήταν ο κυρίως στόχος τους, πλέον, μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, με κανονιοβολισμούς από τα 4 × 20 mm Hispano Mk II cannon, που έφεραν στο ρύγχος της ατράκτου και πολυβολισμούς από το .303 in (7.7 mm) Browning του πλοηγού-πολυβολητή. Λόγω της έλειψης του βάρους αεροτορπιλών και ρουκετών τα αεροσκάφη, ήταν περισσότερο ευέλικτα και είχαν μειωμένη κατανάλωση καυσίμου. Αυτό τους έδινε το πλεονέκτημα να μπορούν να επιχειρήσουν με μεγαλύτερη διάρκεια πτήσης και να ελίσσονται σε μικρούς όρμους. Στοιχεία που θα έκαναν τον εντοπισμό ή την καταδίωξη και την επίθεση σε μικρά πλοιάρια περισσότερο επιτυχημένη].

Οι Βρετανοί πιλότοι πλησίασαν διστακτικά στην αρχή, φοβούμενοι ότι επρόκειτω για τέχνασμα ενέδρας. Ο αρχηγός F/O Joseph Arthur Unwin με το …../Ζ αποσπάστηκε από το σχηματισμό και ανέβηκε σε μεγαλύτερο υψόμετρο να παρατηρεί για τυχών επερχόμενα γερμανικά αεροσκάφη, Bf-109. Εν τω μεταξύ, το Arado 196 A3, της 1./SAGr.126, με κωδικό D1+BH (αριθμό κατασκευής 0302) είχε ξεκινήσει διαδικασίες προσνήωσης, προκειμένου να παραλάβει τον Uffz. Karl Steinbrecher από το D1+MK, που ήταν ήδη τραυματισμένος από την πρωινή επίθεση που είχε δεχθεί στη Μακρόνησο.
Ώρα 13:50 τα υπόλοιπα 3 Beaufighter, επιτέθηκαν. Πρώτος ο Sgt. Robert “Bob” Willis έστρεψε τα πυρά του αεροσκάφους του, εναντίον του εύκολου στόχου που βρίσκονταν στη θάλασσα. Το Arado 196 (D1+MK) βυθίστηκε. Ο πλοηγός Ltn. Eberhard Ahrends σκοτώθηκε και χάθηκε στη θάλασσα, ενώ ο πιλότος Uffz. Karl Steinbrecher κατάφερε να μπει τραυματισμένος στη σωστική λέμβο που είχε προετοιμάσει για την επιβίβαση του στο δεύτερο Arado 196 (D1+BH), που όμως εν τω μεταξύ δεν προλάβαινε να ανακόψει την διαδικασία προσνήωσης,.
Εκείνη τη στιγμή ο Bob Willis, επιτέθηκε και πάλι, αυτή τη φορά στο δεύτερο Arado. Από τα πυρά του, έσπασε ο δεξιός πλωτήρας του υδροπλάνου, που κρέμασε, αλλάζοντας έτσι την αερο-υδρο-δυναμική του, και το ανάγκασε να συντριβεί στα κύμματα, κατά την προσπάθεια προσνήωσης-απονήωσης. Έως την τελική πτώση, ο πλοηγός του Arado 196, Uffz. Hubert Thurner, δεν σταμάτησε να πυροβολεί τα Beaufighter, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο από τα βρετανικά πληρώματα. Ο πιλότος του Arado 196, Ltn Friedrich Brunswig σκοτώθηκε ενώ ο πλοηγός, παρέμεινε αλώβητος.
Μέσα από τη σωστική λέμβο, η ματιά του Karl Steinbrecher διασταυρώθηκε με τη ματιά του Bob Willis που περνούσε με το αεροσκάφος του εκείνη τη στιγμή, σε πορεία, κατευθείαν προς τη σωστική λέμβο. Για μια στιγμή ο Karl Steinbrecher πίστεψε ότι είχε έρθει η ώρα του. Όμως ο Bob Willis σεβόμενος ίσως κάποιο άγραφο κώδικα των μαχόμενων πιλότων, συνέχισε χωρίς πυρά και πέρασε από πάνω του.

Οι δύο άντρες Karl Steinbrecher και Robert Willis, συναντήθηκαν στην Αγγλία τον Ιούνιο του 2002 όχι ως εχθροί πλέον αλλά σε φιλικό, όμως φορτισμένο, συγκινησιακά κλίμα συζήτησαν για όσα πέρασαν, για όσα κι όσους χάθηκαν. Αντάλαξαν μνήμες του παρελθόντος κι αποχωρίστηκαν.
Πρώτος, ο Karl Steinbrecher το 2005 και κατόπιν το 2014, ο Bob Willis σε ηλικία 92 ετών, πήγαν να συναντήσουν τους μαχητές εκείνων των ημερών….

“Μικρό απόσπασμα από όσα έγραψα για το βιβλίο του Νίκου Λεβογιάννη-Νεότερη Ιστορία της Νάξου. Τόμος Β, τεύχος 4ο, όπου αναφέρονται και οι πηγές”.

Ακολουθεί δεκάλεπτο κινηματογραφικό σε γερμανική γλώσσα, από την συνάντηση του Bob Willis και του Karl Steinbreher που ευγενικά μου παραχώρησε στις 17 Δεκεμβρίου 2007, ο γαμπρός του Karl Steinbreher, Fritz Hartmann.

Επιμέλεια: Νίκος Καρατζάς

AAG _Supermarine Spitfire, Survey Project 2016

Supermarine Spitfire, Survey Project 2016

Το Supermarine Spitfire υπήρξε ένα από τα πιο διάσημα καταδιωκτικά αεροσκάφη όλων των εποχών και σύμβολο της Βρετανικής αεροπορίας (RAF). Χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα από τη RAF και τις συμμαχικές αεροπορίες στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

71 χρόνια μετά……
Η αφορμή διεξαγωγής έρευνας για τον εντοπισμό των αεροσκαφών Spitfire δόθηκε από τις αναφορές που παρουσιάζονται στη λίστα απωλειών “Supermarine Spitfire losses in Greece 1942-1953” που έχει επιμεληθεί ο Μανώλης Μπαρδάνης αλλά και στο “Λεύκωμα Πεσόντων”, στην επίσημη ιστοσελίδα της Πολεμικής Αεροπορίας. [2]

Το χρονικό διάστημα μεταξύ 4ης Απρίλιου – 7ης Αυγούστου 1945, κατέπεσαν στην περιοχή της Βάρης τρία αεροσκάφη τύπου Supermarine Spitfire, τα οποία ανήκαν στις Μοίρες Διώξεως 335 και 336 της τότε Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (Ε.Β.Α). Σύμφωνα με τις αναφορές δυο εξ αυτών κατέπεσαν στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή ενώ για το τρίτο δεν διευκρινίζεται το σημείο πτώσης.
335η & 336η Β.Ε.Μ.Δ
Οι πρώτες Ελληνικές Μοίρες Διώξεως συγκροτηθήκαν στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου στην Μέση Ανατολή.
Τον Οκτώβριο του 1941, συγκροτήθηκε στο αεροδρόμιο Ακίρ της Παλαιστίνης η 335 Βασιλική Ελληνική Μοίρα Διώξεως (Β.Ε.Μ.Δ), η παλαιότερη Μοίρα της ΠΑ, με 8 αεροσκάφη Hawker Hurricane MkI, στη συνέχεια με Hawker Hurricane MkII και αργότερα τον Δεκέμβριο του 1943 τα αεροσκάφη αυτά αντικαταστάθηκαν με Supermarine Spitfire Mk Vb/Vc.

Η 336 Β.Ε.Μ.Δ συγκροτήθηκε τον Φεβρουάριο του 1943 στο αεροδρόμιο Αλμάζα κοντά στο Κάιρο με 21 αεροσκάφη Hawker Hurricane MK lIc.
To δυναμικό του πυρήνας των χειριστών αλλά και των τεχνικών προερχόταν από την 335 Μ.Δ.
Επέστρεψαν στην Ελλάδα στις 11 Νοέμβριου 1944. [3]

Κατά την πτώση των Supermarine Spitfire έχασαν την ζωή τους οι χειριστές:

Ανθυποσμηναγός ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Ιωάννου

Γεννήθηκε το 1921 στα Τρίκαλα Κορινθίας.
Τον Σεπτέμβριο του 1939 εισήλθε στο Τμήμα Υπαξιωματικών της Σχολή Αεροπορίας. Αποφοίτησε τον Μάρτιο του 1941 με τον βαθμό του Σμηνία και ακολούθως έφυγε για τη Μέση Ανατολή, όπου πήρε μέρος στις εκεί διεξαγόμενες επιχειρήσεις κατά του Άξονα.
Σκοτώθηκε στις 4 Απριλίου 1945 έξω από τις ακτές της Βάρκιζας κατά την εκτέλεση αποστολής ανιχνεύσεως για την ανεύρεση φίλιου αεροσκάφους, όταν το αεροσκάφος του τύπου Spitfire της 336ης Μοίρας Διώξεως, πετώντας χαμηλά, προσέκρουσε στην επιφάνεια της θάλασσας και συνετρίβη.

Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire

Σμηναγός ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ του Αθανασίου

Γεννήθηκε το 1915 στη Μυτιλήνη.
Τον Οκτώβριο του 1935 εισήλθε στο Τμήμα Υπαξιωματικών της Σχολής Αεροπορίας και αποφοίτησε τον Σεπτέμβριο του 1937 με τον βαθμό του Σμηνία. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Ελληνοϊταλικού Πολέμου του 1940-41 και αργότερα της Μέσης Ανατολής, υπηρετώντας στην 335ης Μοίρα Διώξεως.
Σκοτώθηκε στις 15 Ιουνίου 1945 στον Όρμο Βάρης κατά την εκτέλεση αποστολής, όταν το αεροσκάφος Spitfire στο οποίο επέβαινε, της 335ης Μοίρας Διώξεως προσέκρουσε στη θάλασσα, κοντά στο στόχο και βυθίστηκε μαζί του.
Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire ΒR 375/B

Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire ΒR 375/B

Αρχισμηνίας ΚΩΣΤΑΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ του Δημητρίου

Γεννήθηκε το 1918 στη Μαναγούλη Φωκίδας. Τον Σεπτέμβριο του 1939 εισήλθε στο Τμήμα Υπαξιωματικών της Σχολής Αεροπορίας. Αποφοίτησε τον Μάρτιο του 1941 με τον βαθμό του Σμηνία χειριστή.
Μετά την κατάρρευση του Ελληνικού Μετώπου διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου πήρε μέρος στις εκεί πολεμικές επιχειρήσεις.
Σκοτώθηκε στις 7 Αυγούστου 1945 στη Βάρκιζα Αττικής, λόγω αεροπορικού ατυχήματος με αεροσκάφος Spitfire της 335ης Μοίρας Διώξεως κατά την εκπαίδευση.

(Δεν διευκρινίζεται αν η θάλασσα ήταν το σημείο πτώσης)
Αεροσκάφος: Supermarine Spitfire ΕR 194 [2]

Μεθοδολογία έρευνας

Η έρευνα έχει προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2016, και περιλαμβάνει την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του όρμου Βάρης η οποία και απεικονίζεται στους παρακάτω χάρτες.

Ο εντοπισμός τμημάτων των αεροσκαφών είναι δύσκολος και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στον μικρό όγκο των αεροσκαφών Spitfire αλλά και στην απουσία μαρτυρίας ή ενδείξεων για το πιθανό σημείο συντριβής. Το βάθος στην περιοχή έρευνας κυμαίνεται από 20 έως 65 μέτρα.
Η θαλάσσια επιφάνεια που θα καλυφτεί στη διάρκεια της έρευνας ανέρχεται σε 3 ΝΜ2, ίση περίπου με 10 km2.
Για πιο αποδοτική και καλύτερη κατανομή της έρευνας η περιοχή που έχει επιλεγεί έχει διαιρεθεί σε 3 τομείς όπου κάθε ένας από αυτούς έχει υποδιαιρεθεί σε τμήματα του 1 ΝΜ.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας θα πραγματοποιηθεί σάρωση του βυθού με τη χρήση Side Scan Sonar και ROV ενώ αργότερα θα πραγματοποιηθούν καταδύσεις σε στόχους που έχουν εντοπιστεί και επιλεγεί.

Spitfire – Ιστορικές φωτογραφίες

Περίοδος χρήσης Supermarine Spitfire στην Ελλάδα.
Το 1943, η Ελλάδα παρέλαβε τα πρώτα Supermarine Spitfire Mk VB/VC εφοδιάζοντας την 335 Μ.Δ και αργότερα την 336 Μ.Δ. οι οποίες είχαν βάση στη Μέση Ανατολή. Από το 1947 χρησιμοποιήθηκαν για εκπαιδευτικούς σκοπούς στη Σχολή Αεροπορίας ενώ το 1953 αποσύρθηκαν από την ενεργό δράση.

Supermarine Spitfire Mk.VB της 336 Μ.Δ

Νοέμβριος 1944 Επιστροφή στην Ελλάδα. Αεροδρόμιο Ελληνικού (Χασάνι)

Νοέμβριος 1944
Ο Πρωθυπουργός Γεωργ. Παπανδρέου επιθεωρεί και συγχαίρει το προσωπικό των
τριών Μοιρών στο αεροδρόμιο του Ελληνικού (Χασάνι)

1948, Supermarine Spitfire στο αεροδρόμιο των Ιωαννίνων

Supermarine Spitfire, Survey Project 2016  Σε αρχείο PDF

Βιβλιογραφία – Αναφορές

• ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Γ’ ΤΟΜΟΣ, 1930 – 1941
Έκδοση Υπηρεσίας Ιστορίας Αεροπορίας Αθήνα 1990.
• ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Δ’ ΤΟΜΟΣ, 1941 – 1944
Έκδοση Υπηρεσίας Ιστορίας Αεροπορίας Αθήνα 1980.
• ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΡΙΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 1940 – 1941
Νικόλαος Χριστοφίλης, Δούρειος Ίππος
• ΟΙ ΜΟΙΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ – Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βετεράνων Αεροπορίας, Αθήνα 2004
• Ελληνική Αεροπορία, Συνοπτική Ιστορία 1908-1944, Πολεμική Αεροπορία.
• Η ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ ’40 – Ηλία Δ. Καρταλαμάκη. Αθήνα 1990.
• ΠΕΤΩΝΤΑΣ ΣΕ ΞΕΝΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ 1941-1944 – Ηλία Δ. Καρταλαμάκη. Αθήνα 1993.

Παραπομπές
[1]Supermarine Spitfire losses in Greece 1942-1953
[2] http://www.pasoipa.org.gr/lefkoma/soma_browse/hellenic_airforce/
[3] https://www.haf.gr
[4] https://el.wikipedia.org/wiki/Supermarine_Spitfire

Curtiss-Wright Corporation has the most renowned legacy in the aerospace industry. In 1929, Curtiss-Wright was formed by the merger of companies founded by Glenn Curtiss, the father of naval aviation, and the Wright brothers, renowned for history’s first flight. These technological pioneers ushered in the era of aviation and their trailblazing spirit made history. Curtiss-Wright has changed dramatically over the past eight decades, and continues to transform itself to be at the forefront of the markets that we serve.

As war clouds formed in Europe, the Armed Forces of the United States began to accelerate defense preparations and Curtiss-Wright played a major part in the production of armaments for the war effort. Curtiss-Wright’s incredible record of mass production, scale-up and management during World War II is a matter of documented history.

In 1940, Curtiss-Wright introduced the famous P-40 War Hawk, which through December, 1944 was to have a production run of 13,738 planes and serve with distinction in the Air Forces of 28 nations during World War II. Curtiss-Wright’s aggregate war score: 142,840 aircraft engines; 146,468 electric propellers; 29,269 airplanes which included the Curtiss Commando transport and the Navy dive bomber, the Helldiver.

During the war effort the company had been required to place its focus on the development and mass production of reciprocating engines and propellers. With the jet age dawning, the company withdrew from military airplane competition.

Brandenburgische Motorenwerke GmbH (Bramo) in Berlin-Spandau, previously Siemens Apparate- und Maschinenbau GmbH, and BMW merged the development of air-cooled aero-engines. One year later, shortly before the start of the Second World War, BMW took over Bramo and integrated the Spandau Plant as BMW Flugmotorenwerke Brandenburg GmbH into BMW AG.

During the Second World War, BMW was classified as a German armaments and war materials manufacturer, and devoted its resources almost exclusively to building aircraft engines for the German Air Force. Other plants were opened in addition to those in Munich and Eisenach.

BMW takes on its first foreign workers in 1940, employing them on the factory floor. From 1942, convicts, Eastern European prisoners of war, and predominantly Western European forced labourers are made to work at BMW alongside concentration camp prisoners. As in the majority of German industries, the company’s management has a technocratic approach and is focused on efficiency. The use of forced labour is tacitly approved and accepted. During the Third Reich, forced labourers must work in deeply distressing conditions. Today, BMW is painfully aware of the great human suffering caused by this, and deeply regrets the fate of the forced labourers.